Женевската средба заврши без договор против загадувањето со пластика

И покрај очекувањата дека ова ќе биде последната рунда разговори, земјите учеснички на меѓународниот самит во Женева повторно не успеаја да постигнат договор за глобален договор против загадувањето со пластика.

 Делегатите од 184 земји останаа длабоко поделени околу тоа дали новиот договор треба да биде правно обврзувачки и дали треба да вклучува ограничувања за производството на пластика и употребата на токсични хемикалии, објави Гардијан.

Претседателот на преговарачкиот комитет, Луис Вајас Валдивиесо, изготви два нацрта на договорот врз основа на ставовите на земјите, но ниту еден од нив не беше прифатен како основа за понатамошни преговори. Тој во петокот изјави дека „во моментов не се предлагаат понатамошни чекори“.

Особено разочарување изразија малите островски држави (SIDS), преку претставникот на Палау, кои порачаа дека постојано вложуваат време и ресурси во преговорите, но „се враќаат дома без значаен напредок“. „Неправедно е што ние, кои најмалку придонесуваме за оваа криза, најмногу ја чувствуваме,“ додаде претставникот.

Претставниците на Норвешка, Австралија, Тувалу и други земји исто така изразија разочараност од неуспехот да се постигне договор. Европската комесарка Џесика Росвал изјави дека ЕУ очекувала повеќе, но дека ревидираниот нацрт сепак може да послужи како основа за идни разговори. „Земјата не ни припаѓа само нам – ние сме нејзини чувари за идните генерации,“ рече таа.

Саудиска Арабија и Кувајт, од друга страна, изразија незадоволство од балансот во предложените нацрти, сметајќи дека производството на пластика е надвор од обемот на договорот. Последниот нацрт, објавен во петокот, не содржи конкретни ограничувања за производството, но признава дека сегашните нивоа на производство и потрошувачка се „неодржливи“ и дека е неопходен глобален одговор.

Најспорното прашање во разговорите останува: дали договорот треба да вклучува конкретни ограничувања за производството на нова пластика или да се фокусира на подобро дизајнирање, рециклирање и повторна употреба.

Секоја година во светот се произведуваат повеќе од 400 милиони тони нова пластика, а доколку не се преземат мерки, до 2040 година оваа бројка би можела да порасне за 70%. Над 100 земји поддржуваат ограничување на производството, при што многу од нив бараат и строги мерки за токсичните хемикалии што се користат во производството на пластика.

Научниците предупредуваат дека без решителна акција, последиците врз здравјето и животната средина ќе бидат катастрофални. „Науката е јасна – треба да се делува врз целиот животен циклус на пластиката, од екстракција до производство и управување со отпад,“ изјави професорката по екотоксикологија Бетани Карни Алмрот.

Активистите, собирачите на отпад, лидерите на домородните заедници и бизнисмени кои присуствуваа на разговорите, изразија разочараност од исходот. Адвокатот Тим Грејбиел од Лондонската агенција за истраги во животната средина остро ги осуди дел од земјите производители на нафта: „Овојпат не само што ја киднапираа договорената рамка, туку се обидоа да ја удават и сокријат.“

Следната фаза на разговори сè уште не е закажана, а иднината на договорот за справување со глобалната криза со загадувањето со пластика останува неизвесна.

е-Трн да боцка во твојот инбокс

Последни колумни