Зеленски соопшти дека министерот за правда и министерката за енергетика не можат да останат на функциите поради сомнежи за вмешаност во голема афера со поткуп. Истовремено, тој побара воведување лични санкции против својот поранешен деловен партнер и пријател, Тимур Миндич, кој се смета за организатор на шемата.
Претседателот изјави дека во услови на војна и енергетска криза, „не може да има место за корупциски механизми“. „Потребен е максимум интегритет во енергетскиот сектор. Поддржувам секоја истрага што ја спроведуваат антикорупциските органи,“ рече Зеленски.
15-месечна истрага и бегство на осомничениот
Истрагата, спроведена од Националното антикорупциско биро на Украина (НАБУ), траела 15 месеци и се фокусирала на државната нуклеарна компанија Енергоатом. Според НАБУ, група од седум лица, меѓу кои и Миндич, организирала шема во која деловни партнери биле приморани да плаќаат провизии од 10 до 15 проценти за да ги задржат договорите со компанијата.
Миндич, кој е коосновач на продукциската компанија Kvartal 95 со Зеленски, наводно ја напуштил Украина неколку часа пред истражителите да пристигнат во неговиот стан во Киев. Се претпоставува дека побегнал во Израел.
Политичка криза и реакции
Аферата предизвика политичка криза и го стави Зеленски под зголемен притисок. Активисти, опозициски политичари и ветерани на украинската армија побараа решителна акција, дури и ако тоа значи отстранување на личности блиски до претседателот.
И двајцата разрешени министри поднесоа оставки и негираа вина, наведувајќи дека ќе се бранат во правна постапка.
НАБУ претходно објави аудиоснимки на кои, според обвинителството, учесниците во аферата договарале поткуп користејќи кодни имиња. Поранешниот министер бил означен како „Професор“, а Миндич како „Карлсон“.
„Операција Мидас“
Шефот на истражниот тим, Олександар Абакумов, изјави дека случајот има големи размери и дека операцијата, со кодно име „Мидас“, се соочила со бројни пречки. „Ова не е приказна за корупцијата во Украина, туку за борбата против неа,“ рече тој.
Главната уредничка на весникот Украинска правда, Севгил Мусаева, оцени дека аферата може да стане пресвртна точка за власта. „Луѓето очекуваат вистинска одговорност и конкретни дејства, а не само зборови,“ напиша таа на социјалните мрежи.
Протести и реформи
Во јули годинава, украинскиот парламент усвои закон што ги ограничи овластувањата на антикорупциските институции, што предизвика масовни протести во Киев. По неколку дена, Зеленски го повлече законот и повторно ја потврди независноста на антикорупциските тела.
Истовремено, еден од водечките истражители на НАБУ беше уапсен под обвинение за соработка со Русија, што дополнително ја усложни политичката сцена и предизвика сомнежи за политички мотивирани постапки.
Антикорупциските организации најавија дека ќе продолжат внимателно да ја следат аферата „Енергоатом“ и реакциите на властите, оценувајќи дека исходот ќе биде тест за кредибилитетот на антикорупциските реформи во Украина.
Извор: The Guardian
