Законот за дигитална правичност (Digital Fairness Act), новата иницијатива на Европската Унија, има за цел да воспостави пофер, побезбеден и потранспарентен дигитален пазар. Но реакциите кај граѓаните и експертите се поделени – дел го поздравуваат како чекор напред во заштитата на потрошувачите, додека други стравуваат дека ќе донесе преголема бирократија и ограничување на иновациите.
Според најновата анкета спроведена во земјите-членки, повеќе од 60% од Европејците веруваат дека законот ќе им даде повеќе контрола над личните податоци, ќе спречи манипулативни онлајн практики и ќе создаде пофер односи меѓу корисниците и технолошките компании. Истовремено, околу 25% изразуваат сомнеж дека дополнителните регулативи ќе го забават развојот на европските стартапи и ќе го зголемат товарот за малите дигитални бизниси.
Законот, кој треба да стапи во сила во втората половина на 2026 година, ќе ги обврзе платформите и онлајн продавниците да даваат јасни информации за алгоритмите што ги користат, да обезбедат еднакви услови за конкурентите и да ја ограничат употребата на собирање на податоци без согласност.
Поддржувачите тврдат дека со оваа регулатива конечно ќе се воспостави „дигитална етика“ во Европа – нов стандард кој ги става граѓаните пред профитот. Од друга страна, технолошките компании предупредуваат дека прекумерната регулација може да ја намали конкурентноста на европскиот пазар во однос на САД и Азија.
Активистите за дигитални права нагласуваат дека Законот за дигитална правичност е неопходен чекор во борбата против алгоритамската дискриминација, лажните реклами и експлоатацијата на личните податоци. „Не станува збор само за технологија, туку за доверба – а довербата е темел на секое дигитално општество,“ велат тие.
Законот е дел од пошироката агенда на ЕУ за дигитална трансформација, која има цел да го направи европскиот интернет поетичен, транспарентен и инклузивен, во време кога глобалните гиганти ја диктираат динамиката на пазарот.
