Епидемијата на сипаници во Романија се одолговлекуваше скоро три години кога д-р Клаудија Којокару беше заразена од пациент додека работеше во одделот за заразни болести во болницата во Букурешт во 2019 година.
Романија има најниска стапка на вакцинација против сипаници во Европската Унија – во 2023-та година само 62% од луѓето биле целосно имунизирани. Тоа е далеку под прагот од 95 отсто којшто е потребен за спречување на инфекции со сипаници кај оние кои не можат да се вакцинираат, како што се бебињата и луѓето со ослабен имунолошки систем.
Последната епидемија на сипаници во Романија заврши во 2020 година, но владата прогласи уште една во декември 2023 година. Минатата година беа заразени околу 31.000 луѓе, а 22 починаа. 44 отсто од случаите се невакцинирани деца на возраст под 5 години.
Но, иако епидемијата во Романија е најголема во Европа, таа е не единствената земја во којашто се шират сипаниците. Италија, Германија, Белгија, Австрија и Франција пријавија по стотици случаи во текот на изминатата година, а инфекциите се очекува да се зголемат во наредните месеци. Тоа значи дека најновата романска криза со сипаници може да биде предвесник на епидемии кои ќе се појават на други места во Европа
„Предизвикот е насекаде низ регионот“, изјави за Euronews Health д-р Драган Јанковиќ, кој го води процесот за елиминација на мали сипаници за канцеларијата на СЗО за Европа.
„2024 беше најлошата година за сипаници во Европа од 1990-тите, додаде тој. „Затоа земјите треба повторно да преземат акција и да почнат да ги имунизираат оние кои не се имунизирани“.
Според студијата на националниот институт за јавно здравје, за време на последната епидемија на сипаници во Романија, особено ранливи беа луѓето без здравствено осигурување, оние кои живеат во сиромаштија, семејствата со еден родител и ромската етничка заедница.
„Но, ниту една земја не е безбедна од увозот на вирусот“, рече Јанковиќ. „Кога ќе го имате вирусот во земјата и ако стигне до чувствителните граѓани, ќе имате случаи, а за жал можеби и епидемии“.
Инаку, само четири земји од ЕУ – Унгарија, Малта, Португалија и Словачка, имаат стапки на вакцинација против сипаници од 95 проценти или повисоки. Во многу земји, се чини дека расте групата на луѓе кои се подложни на вирусот. По пандемијата, нивоата на рутинска имунизација на децата паднаа ширум светот, што ги натера глобалните здравствени групи во 2023 година да започнат промотивна кампања наречена „големо достигнување“.
Јанковиќ рече дека генерално, земјите што поминале подобро за време на пандемијата, како што се оние со посилен здравствен систем, јасни пораки за јавно здравје и доследност во одговорот на пандемијата, се чини дека се на добар пат со рутинските имунизации во детството. Што не е случај со земјите со слабо координирани одговори и конфликтни насоки.
Без долгорочна посветеност да се зајакне довербата во програмите за јавно здравје и да се вакцинираат децата против сипаници и други болести, експертите велат дека предизвиците на Романија би можеле да се појават на друго место во Европа.
„Сега сме изложени на ризик да ја изгубиме целата оваа инвестиција“, рече Јанковиќ. „Ако тие трендови на сомневање за вакцинација станат глобални, тогаш имаме голем проблем“.
