Загреан тутун – намалување на штетата или ризик по здравјето?

Нов бран на производи од тутун се шири глобално со ветување дека ќе бидат побезбедна алтернатива на пушењето. Уредите за греење на тутун како IQOS – развиени од тутунскиот гигант Philip Morris International (PMI) – добија на популарност во над 60 земји, меѓу кои и Македонија.

За разлика од традиционалните цигари, овие уреди го загреваат тутунот без да го горат, создавајќи пареа наместо чад. Поддржувачите тврдат дека овој метод ги намалува штетните емисии и нуди почисто искуство, но здравствените експерти остануваат претпазливи, наведувајќи загриженост во врска со долгорочните ефекти и насочениот маркетинг.

Долгогодишниот пушач Бен Тејлор, ИТ консултант од Велика Британија, е меѓу оние кои се префрлија на загреан тутун откако сметаа дека вејпингот е незадоволителен. Во блог пост, Тејлор рече дека IQOS нуди поблизок допир на пушењето од електронските цигари, без продолжен мирис или неговата постојана кашлица. Ваквите анегдотски случаи често се користат од компании како PMI за да ги поддржат своите тврдења за намалување на штетата. PMI вели дека над 22 милиони луѓе се префрлиле од цигари на производи со загреан тутун и дека компанијата планира целосно да се ослободи од „чадот“ до 2030 година.

Сепак, независните истражувачи тврдат дека овие производи се далеку од безопасни. Епидемиологот Силвано Галус од Милано вели дека главните корисници често се млади луѓе, а не постари пушачи кои се обидуваат да се откажат. Студија од 2024 година, чиј коавтор е тој, покажа дека непушачите кои почнале да користат тутун со греење имале речиси шест пати поголема веројатност да почнат да пушат цигари во рок од шест месеци. Ова крева црвени знамиња за овие уреди кои дејствуваат како порта за влез, а не како излез, од зависноста од никотин – особено затоа што тутунот со греење често се продава преку канали насочени кон младите, како што се социјалните медиуми и забавни настани.

Тутунските компании тврдат дека нивниот маркетинг следи строги кодекси и е насочен само кон возрасни, но минатите контроверзии раскажуваат поинаква приказна. Во 2019 година, PMI ја суспендираше кампањата со влијателни лица откако беше откриено дека еден имал само 21 година – спротивно на нивните сопствени правила. Невладини организации како „Кампања за деца без тутун“ следеа широко распространета промоција ориентирана кон младите, особено онлајн. Светската здравствена организација, исто така, предупреди дека прифатливата цена и модерното пакување на загреан тутун би можеле да ги поткопаат глобалните напори за намалување на пушењето, особено кај младите корисници.

Конечно, иако некои студии покажуваат дека префрлањето од цигари на загреан тутун може да намали одредени здравствени ризици – особено за луѓето со белодробни заболувања – научниот консензус е далеку од утврден. Швајцарските истражувачи и други го оспорија централното тврдење на PMI дека IQOS е без чад, тврдејќи дека пиролизата сè уште произведува штетни хемикалии. Дури и FDA ги доведе во прашање некои од истражувањата финансирани од индустријата.

Експертите се согласуваат по едно нешто: загреаниот тутун не е без ризик и сè додека не бидат достапни долгорочни студии, јавното здравје треба да се води од претпазливост, а не од маркетинг.

е-Трн да боцка во твојот инбокс

Последни колумни