Секоја есен, полиците на продавниците се преплавени со производи со вкус на тиква и зачини – од традиционалната пита од тиква до понекогаш необични слатки и пијалаци. Тој добро познат вкус е мешавина од морско оревче, цимет, ѓумбир и каранфилче – зачини што човештвото ги користи во исхраната со милениуми.
Новите археолошки откритија покажуваат дека морското оревче, еден од клучните зачини во оваа мешавина, се користело најмалку 3.500 години – дури 2.000 години подолго отколку што се сметаше претходно. На островот Пулау Ај, дел од островската група Банда во Индонезија, археолозите пронашле остатоци од морско оревче на фрагменти од керамички садови, што се сметаат за најстарите досега документирани траги од употреба на овој зачин.
Ова откритие нуди нов увид во историјата на глобалната трговија со зачини. Илјадници години по употребата на морско оревче од страна на жителите на Пулау Ај, овој и други зачини станале исклучително ценети низ светот – не само во исхраната, туку и во медицината. Азија извезувала зачини кон Блискиот Исток и Северна Африка, а оттаму тие стигнувале до Европа, каде што често биле ретки и скапоцени.
Најстарата позната употреба на морско оревче
Меѓу пронајдените артефакти на археолошкото наоѓалиште на Пулау Ај се и неколку парчиња керамика со остатоци од храна, меѓу кои и првите познати докази за употреба на морско оревче. Овие откритија го менуваат досегашното разбирање за раната кулинарска историја на овој регион.
До 1300-тите години, а можеби и порано, трговците патувале до островите Банда – дел од познатите „Острови на зачини“ – бидејќи тие биле единственото место каде што природно растело морско оревче. Според професорот по економија Џон Мунро од Универзитетот во Торонто, во еден момент една фунта морско оревче во Европа чинела колку седум гоени волови – вредност поголема и од златото.
Желбата за зачини била една од главните причини за европската експанзија преку морињата и за воспоставувањето контакти со нови светови. Кон крајот на 17 век, Холанѓаните биле толку решени да го задржат монополот врз производството на морско оревче, што го отстапиле својот посед Нов Амстердам (денешен Њујорк) на Британците, во замена за островот Пулау Ран – еден од островите што произведувале морско оревче.
„Фасцинантно е да се открие толку рана употреба на морско оревче – зачин кој подоцна ќе го промени светот,“ вели професорот по антропологија Питер Лапе од Универзитетот во Вашингтон, еден од водечките истражувачи на археолошките ископувања на Пулау Ај.
Со оглед на тоа што само во САД лани биле продадени производи со вкус на тиква во вредност од речиси половина милијарда долари, според податоците на компанијата „Нилсен“, јасно е дека древните жители на Индонезија биле вистински пионери на вкусот.
Извор: History
