Во шведскиот град Седартеље, започнат е иновативен проект во кој враните помагаат во отстранувањето на опушоци од цигари од улиците. Секоја врана што ќе вметне цигара во посебна машина добива храна, покажувајќи како животинската интелигенција може да придонесе за животната средина и да ги намали трошоците за чистење.
Во близина на Стокхолм, во шведскиот град Седартеље, започна необичен пилот-проект кој има за цел да се справи со една од најтврдокорните форми на урбан отпад – опушоци од цигари.
Стартапот Corvid Cleaning смисли систем каде што дивите врани се наградуваат кога ќе вметнат фрлени филтри за цигари во специјално дизајниран уред.
Пилот-проект во Седартеље
Иницијативата започна локално, со поставување на хранилка/канта за отпадоци во градот, каде што враните можат доброволно да фрлаат опушоци од цигари.
Како награда, тие добиваат храна, објавува Euro Weekly News. Проектот се спроведува во тесна соработка со градските власти и еколошките организации.
Како функционира системот
Срцето на системот е специјално дизајнирана машина: кога враната ќе вметне парче во отворот, уредот го препознава предметот (отфрла лисја или камчиња) и испорачува мала храна како награда, како што се кикирики.
Преку оваа позитивна стимулација, враните учат брзо, користејќи ги своите високи когнитивни способности.
Потенцијални заштеди и предизвици
Според Фондацијата „Чувајте ја Шведска уредна“, опушоците од цигари сочинуваат околу 62% од целиот отпад во Шведска.
Во Седартеље, годишните трошоци за чистење на улиците од опушоци од цигари се значителни. Гинтер-Хансен проценува дека употребата на врани може да ги намали трошоците за чистење опушоци до 75%.
Сепак, вистинската ефикасност зависи од бројот на врани што учествуваат, нивната мотивација и стабилноста на нивното однесување со текот на времето.
Етика и здравје на птиците
Клучна загриженост е ризикот за здравјето на птиците: филтрите за цигари содржат токсични хемикалии, па затоа ракувањето со нив може да биде опасно за враните. Corvid Cleaning го признава овој проблем и внимателно тестира кои видови отпад се безбедни за собирање.
Постои и филозофското прашање за одржливоста: дали е етички природното однесување при собирање храна да се претвори во „работа“ за животните?
Глобално внимание и пошироко влијание
Проектот привлече меѓународно медиумско внимание. Тој претставува фасцинантен пример за користење на животинската интелигенција, урбаните иновации и решавањето на еколошките проблеми.
Иако сè уште е во пилот-фаза, иницијативата покренува важни прашања за тоа како луѓето можат да ги користат способностите на дивите животни и каде навистина лежи одговорноста за отпадот.
