Одморите, викенд патувањата и зимските одмори се сè попопуларни меѓу европските граѓани, но како знаете дека вашите потрошувачки права се заштитени кога резервирате пакет аранжман? Благодарение на законодавството на Европската Унија, сите патници кои резервираат пакет аранжмани или поврзани туристички услуги (LTA) уживаат високо ниво на заштита на потрошувачите, пред, за време и по нивното патување.
Колку е посветена ЕУ на правата на патниците, покажува и дијалогот на Европската комисија со Мрежата за соработка во заштитата на потрошувачите (CPC), што резултираше со обврска на бројни онлајн агенции да им вратат пари на патниците за откажани летови во рок од 14 дена.
Без разлика дали сте ја направиле резервацијата онлајн или во живо, преку туроператор, туристичка агенција или посредничка платформа, вашите права се јасно дефинирани со закон, но само ако ја знаете разликата помеѓу пакет аранжманите и другите видови резервации.
Што точно е пакет аранжман?
Според правилата на ЕУ, пакет-патувањето се дефинира како комбинација од најмалку две различни туристички услуги за исто патување или одмор. Тие можат да бидат превоз, сместување, изнајмување возила или други туристички услуги под одредени услови. Пакетот може да биде однапред креиран од организаторот или патникот може самиот да го состави, но клучниот услов е начинот на купување.
Овие правила не ги опфаќаат независните туристички услуги (како што се летови или сместување што се резервираат одделно), одредени видови деловни патувања, пакет-аранжмани што се продаваат врз основа на рамковен договор на повремена, непрофитна основа на ограничена група патници, како и пакет-аранжмани што траат помалку од 24 часа, освен ако не вклучуваат сместување, според платформата „Твојата Европа“, која ја одржува и управува Европската комисија.
Пакет-аранжман се смета кога:
· резервирате неколку услуги во еден договор,
· кога ги резервирате услугите одделно (на истото место на продажба, по вкупна или комбинирана цена, како дел од рекламираниот пакет),
· преку систем каде што податоците се пренесуваат од една компанија до друга и договорот се склучува во рок од 24 часа.
Исто така, комбинација од на пр. сместување и други активности како што се концерт или водена тура се сметаат за пакет само ако дополнителната услуга сочинува 25% или повеќе од вредноста на целиот аранжман или е суштински дел од него.
Права на потрошувачите: Информации, откажување, одговорност
Кога резервирате пакет, трговецот е должен да ви обезбеди стандардизирани преддоговорни информации, вклучувајќи:
· дестинација и времетраење на патувањето,
· детали за услугите, транспортот и трансферите,
· вкупна цена и услови на плаќање,
· правила за откажување и пренос на аранжманот на друго лице,
· услови за виза и пасош,
· информации за жалби и платформи за решавање спорови.
Еден од клучните принципи е одговорноста на организаторот за сите услуги вклучени во пакетот. Доколку услугата не е испорачана како што е договорено (несоодветен сместување или откажан превоз), организаторот е должен да го реши проблемот без дополнителни трошоци за патникот. Во случај тоа да не е можно, патникот има право на соодветна компензација или дури и репатријација.
Доколку патникот го откаже патувањето, организаторот може да наплати разумна такса во согласност со трошоците за откажување. Од друга страна, доколку организаторот го откаже аранжманот, патникот има право на целосно враќање на уплатата и потенцијална компензација за штета.
Во вонредни околности, како што се природни катастрофи или сериозни безбедносни ризици, и патникот и организаторот имаат право да го раскинат договорот без компензација.
Патникот потоа има право на враќање на сите средства, но не и на дополнителна компензација.
Патничка поддршка и права на патниците
За време на патувањето, доколку се соочите со какви било проблеми – на пр. губење на пасош, здравствени проблеми или пропуштен лет – организаторот има обврска да ви обезбеди помош, да ве информира за локалните здравствени и конзуларни услуги, па дури и да ви помогне со организирање на алтернативен превоз.
Што се поврзани патнички аранжмани (LTA)?
За разлика од пакетите, пакетните аранжмани вклучуваат две или повеќе услуги купени од различни трговци на мало, но поврзани заедно. На пример: резервиравте лет, а потоа – во рок од 24 часа и преку линк од е-пошта – резервиравте хотел. Услугите се купуваат одделно, но се функционално поврзани.
И во овој случај, имате одредени права, но тие се поограничени во споредба со правата на пакет-аранжман. Трговецот што го овозможува овој модел мора јасно да ве информира дека не сте купиле пакет-аранжман и да ви достави информативен формулар со вашите права.
Грешки при резервација и заштита од банкрот
Без оглед на тоа дали станува збор за пакет-аранжман или за поврзан аранжман – трговецот е одговорен за грешките што се јавуваат во процесот на резервација, без разлика дали се предизвикани од технички системски дефекти или грешка на вработениот. Исклучоците се однесуваат на грешки направени од самиот патник или на околности што се неизбежни и вонредни.
Едно од клучните права за потрошувачите е заштитата во случај на несолвентност. Доколку агенцијата или платформата со која сте резервирале банкротира, имате право на враќање на парите и, доколку превозот е дел од аранжманот, право да се вратите дома на трошок на системот за заштита (фонд, осигурување или друг механизам во земја-членка на ЕУ).
Законот на ЕУ за пакет-аранжмани и поврзани патнички аранжмани обезбедува силна правна рамка што ги штити патниците од бројни ризици за време на патувањето. Сепак, одговорноста за правилно информирање започнува од самите потрошувачи. Познавањето на разликата помеѓу пакет и LTA, како и вашите права во случај на откажување, грешка или банкрот, може да значи разлика помеѓу изгубени пари и одмор без грижи.
