Набргу по серијата на нелегални упади на руски дронови на полска територија — некои започнати како воздушни провокации, други паднати — Полска и НАТО решија да одговорат со сериозна воена операција. Операцијата доби назив „Источна стража“ (Eastern Sentry) и е наменета да ја зајакне одбраната на источниот гребен на Алијансата, да ги подобри способностите за превенција, надзор и брз одговор при закани на воздушните или копнените граници.
Клучна компонента е соработката помеѓу земјите-членки — Франција веќе испраќа Rafale-борбени авиони, Данска ќе учествува со два F‑16 авиони и еден воен брод, додека Германија и Обединетото Кралство се обврзуваат на поддршка, вклучително со воздушни пресретнувачи и борбена сила. Полската Влада ја потврди обуката за користење и контра-дрон технологии, сите активности да се изведуваат на полска територија — што ги демантира гласините дека полски трупи ќе учествуваат во борбени дејства во Украина.
Оваа операција има неколку значајни импликации:
- Одлучност и сигнал: NATO и Полска испраќаат јасен сигнал дека ќе ги штитат територијалните права и нема да толерираат воздушни упади, со што се зголемува кредибилитетот на колективната одбрана.
- Ескалација и ризик: Од друга страна, се отвора ризик од понатамошни ескалации. Ако дроновите не биле случајни, ова може да ги влоши тензиите помеѓу Полска и Русија, па и пошироко.
- Прецизност и капацитет: Операцијата бара значителни ресурси — воздушни, копнени и логистички — особено кога се работи за синхронизација меѓу земјите-членки, мобилност на единиците, системи за откривање и одбрана од дронови.
- Политичка и стратешка тежина: За Полска, ова е момент на национална и стратешка сериозност — премиерот Доналд Туск го оценува упадот како „најблиску што сме биле до отворен конфликт од Втората светска војна“. За НАТО, ова е тест за способноста на сојузот да се одбрани пред префрлени и нови облици на воена закана.
Во целина, „Источна стража“ е реакција на моментална безбедносна закана, но и влезница во нова фаза на одбранбена политика на НАТО и Европа. Успехот ќе зависи од способноста на сојузниците да одржат консензус, да го финансираат зајакнувањето на капацитетите, и да ја одржат јавната и политичка поддршка — бидејќи ова не е само воена акција, туку и бренд на евроатлантска решителност.
