За многу луѓе ширум светот, првото утринско кафе е ритуал без кој денот не може да започне. Тоа е симбол на будење, момент на мир пред секојдневната брзина, и навика што се пренесува од генерација на генерација. Сепак, иако утринската шолја изгледа како безопасна доза на енергија и задоволство, научниците и нутриционистите сè почесто предупредуваат дека кафето на празен стомак не е нималку безопасно.
Во последните децении кафето е темелно истражувано, особено неговата главна состојка – кофеинот – но и хлорогенската киселина, за која се покажало дека има значително влијание врз метаболизмот и варењето.
Според податоци објавени во The Journal of Nutrition, дури 75% од возрасните пијат кафе секојдневно, а речиси половина од нив го започнуваат денот токму со овој напиток.
Негативни ефекти од кафето на празен стомак
Еден од главните проблеми што ги предизвикува кафето на празен стомак е зголеменото лачење на желудочна киселина. Кога нема храна што ќе ја неутрализира таа киселина, таа директно делува врз слузокожата на желудникот и може да предизвика симптоми како подуеност, мачнина, киселини или болка.
Кај луѓе кои веќе имаат синдром на иритабилни црева, гастритис, рефлукс или чир, кафето на празен стомак дополнително ја влошува состојбата. Покрај тоа, пиењето кафе веднаш по будење го поттикнува и дополнителното лачење на кортизол – хормонот на стресот – кој наутро веќе е на својот природен максимум. Комбинацијата од кофеинот и кортизолот може да доведе до нервоза, промени во расположение, па дури и анксиозност.
Кое е најдоброто време за пиење кафе?
Стручњаците истакнуваат дека проблемот не е во самото кафе, туку во времето кога се консумира. Кортизолот, хормонот кој ја регулира будноста и енергијата, природно го достигнува својот максимум помеѓу 8:00 и 9:00 часот наутро. Ако се пие кафе токму тогаш, неговиот ефект е намален, а може дополнително да го наруши хормоналниот баланс.
Идеалното време за пиење кафе е помеѓу 9:30 и 11:30 часот, кога нивото на кортизол природно паѓа. Тогаш кафето не ги нарушува природните ритми на телото, туку обезбедува стимулативен ефект и помага за подобра концентрација.
Исто така, се препорачува кафето да се пие со храна, бидејќи тоа го ублажува лачењето на желудочна киселина и овозможува кофеинот постепено да делува – без нагли промени во енергијата.
Како да пиете кафе на здрав начин?
Нутриционистите советуваат – ако не можете да го замислите утрото без првата шолја кафе, променете го начинот на кој го подготвувате. Лате или кафе со млеко е подобра опција, бидејќи протеините од млекото го ублажуваат дејството на кофеинот.
Исто така, препораката е кафето да се пие со доручек кој содржи интегрални житарки, јаткасти плодови или овошје – таков оброк ја успорува апсорпцијата на кофеинот и го прави полесен за желудникот. Со овесна каша или јогурт со семки и шумско овошје, кафето нема да има штетно влијание, туку ќе стане дел од избалансиран и здрав утрински ритуал.
