Ултра-обработената храна како колбаси, житарки за појадок, чипс, инстант тестенини и замрзнати оброци често се богати со шеќер, заситени масти и со сол.
Исхраната на просечниот човек е богата со ултра-обработена храна, која се движи од 14% во Италија и Романија до 44 отсто во Обединетото Кралство и во Шведска.
Новиот извештај на агенцијата за истражување на рак на Светската здравствена организација (СЗО), oткри дека јадењето повеќе ултра-обработена храна е поврзано со поголем ризик од смрт од срцеви заболувања, висок крвен притисок, мозочен удар, аневризма и сродни состојби на циркулацијата, како и дигестивни проблеми и Паркинсонова болест. Тоа е прва анализа која ја идентификува врската помеѓу ултра-обработената храна и Паркинсоновата болест.
Истражувачите сè уште не знаат зошто постојат сите овие врски, но рекоа дека наодите се доволна причина да се намали потрошувачката на ултра-обработена храна.
„Намалувањето на ултра-преработената храна, и во исто време применување диета богата со непреработена и минимално обработена храна може да има значително позитивно влијание врз долгорочното здравје“, изјави за Euronews Health Естер Гонзалес-Гил, научник од СЗО и главен автор на студијата.
Студијата, која беше објавена во списанието Lancet Regional Health – Europe, опфати речиси 429.000 луѓе во девет земји: Данска, Франција, Германија, Италија, Холандија, Норвешка, Шпанија, Шведска и Велика Британија.
Во истражувањето, луѓето беа регрутирани помеѓу 1992 и 2000 година, односно биле следени во просек околу 16 години. Оние кои имале рак, срцеви заболувања, мозочен удар или дијабетес или чија исхрана паднала на крајните краеви на спектарот не биле вклучени.
Студијата покренува прашања за тоа како одредена храна го обликува здравјето. Имено, немаше врска помеѓу ултра-обработената храна и смртните случаи од Алцхајмерова болест или рак – наоди кои се спротивни на претходните студии.
Алкохолот може да помогне да се објасни тоа несовпаѓање, велат истражувачите. Некои пијалоци, како виски, џин и рум, се сметаат за ултра-обработени, што значи дека обично се вклучени во анализите за тоа како овие намирници го обликуваат здравјето. Сепак, алкохолот има своја улога во појавата на седум видови на рак.
Гонзалес-Гил рече дека тимот исто така истражува дали постои врска помеѓу ултра-обработената храна и одредени видови на рак, имајќи предвид дека студијата го разгледувала само канцерот во целина.
„Вклучувањето на сите типови на рак заедно може да ги намали потенцијалните позитивни асоцијации за одредени видови на рак“, рече таа.
Во меѓувреме, зголемените ризици за смртност за Паркинсонова, но не и за Алцхајмерова болест, и покрај тоа што и двете се невродегенеративни болести, е уште една загатка. Авторите на студијата рекоа дека ова може да се должи на недоволна дијагноза на Алцхајмерова болест, но сè уште е нејасно.
Сепак, студијата има некои ограничувања. Оброците кои често биле домашни кога започнало истражувањето во 1990-тите, денес може да се обработуваат многу, велат истражувачите. Промените на техниките и правилата за преработка на храна, на пример, ограничувањата на ЕУ за транс мастите, кои беа донесени во 2021 година, исто така не беа земени предвид.
И покрај тоа, студијата нуди сознанија од реалниот свет со тоа што покажува дека дури и малите промени во исхраната можат да имаат големо влијание врз здравствените ризици.
Анализата покажа дека замената на 10 % од преработената и ултра-преработената храна во нечија секојдневна исхрана со цела или минимално обработена храна, како овошје, зеленчук, грав и цели зрна, е поврзана со помал ризик од смрт.
