Американските продавници се соочуваат со неочекуван недостаток на ситни пари, откако претседателот Доналд Трамп го укина производството на пени (1 цент) — монета која повеќе од еден век е симбол на американската валута.
Одлуката, која стапи на сила минатата недела, беше образложена со тоа дека трошоците за производство на еден цент изнесуваат три пати повеќе, што значи дека секоја монета била поскапа од нејзината реална вредност. Според соопштението на Министерството за финансии, одлуката ќе заштеди околу 150 милиони долари годишно од државниот буџет, но истовремено создаде хаос во малопродажбата.
Многу супермаркети и продавници низ земјата сега немаат доволно ситни пари за враќање кусур, што ги тера трговците да заокружуваат цените нагоре или надолу. Некои синџири, како Walmart и Target, веќе почнаа да ги поттикнуваат купувачите да користат бесконтактно или електронско плаќање, додека помалите бизниси предупредуваат дека ова ќе влијае на нивните дневни приходи.
Одлуката на Трамп предизвика широка јавна дебата. Поддржувачите ја поздравија како прагматичен чекор за модернизација на американската економија, додека критичарите тврдат дека станува збор за симболична жртва на историско и културно наследство.
Според U.S. Mint, само во 2024 година биле исковани околу 3,2 милијарди пени, а од нив повеќе од 70% завршиле надвор од циркулација — во тегли, кутии и фиоки на граѓаните.
Некои економисти сметаат дека оваа одлука е почеток на постепено укинување на физичките пари, особено по растот на дигиталните валути и мобилното плаќање. „Ова е тест за тоа колку Американците се подготвени за готовинска економија без монети,“ изјави аналитичарот Роберт Ливингстон од Forbes Economics.
Слични потези веќе презедоа и други држави: Канада, Австралија и Нов Зеланд одамна ги укинаа своите најмали монети, а разликите во цените се заокружуваат автоматски при електронско плаќање.
Иако за многумина оваа монета беше симболична, со познатата гравира „In God We Trust“, нејзината економска неисплатливост и промената во навиките на потрошувачите ја ставија во историја.
