Главна причина за загриженост е експанзијата на приватните мрежи со илјадници сателити, пред сè Starlink на Илон Маск, кој веќе контролира околу две третини од сите сателити во орбитата. Компанијата досега лансираше околу 8.000 сателити, со дозвола за уште 4.000 и планови бројката да достигне дури 42.000. Паралелно, Amazon и кинескиот државен проект развиваат сопствени констелации, што би можело да ја зголеми бројката на сателити и до 100.000 во следната деценија.
Закана од „Кеслеров синдром“
Астрономите предупредуваат на ризик од таканаречениот Кеслеров синдром – синџирна реакција каде еден судир создава уште повеќе отпад, што потоа предизвикува нови судири сè додека орбитата не стане целосно непристапна. Во моментов се следат околу 43.000 објекти во орбитата, додека Европската вселенска агенција проценува дека има уште над 1,2 милиони помали парчиња отпад.
„Целото човештво би било сведок на експоненцијално размножување на вселенскиот отпад. Без интервенција, ризикуваме крај на вселенската ера и заробување на човештвото на Земјата под сопственото ѓубре со векови, па дури и милениуми“, предупредува глобалната комуникациска компанија Viasat.
Загрижувачко влијание врз науката и животната средина
Астрономката Саманта Лоулер од Канада вели дека небото драстично се променило: „Гледам нагоре и забележувам како констелациите изгледаат погрешно – низ нив постојано минуваат сателити на Starlink.“
Таа и други научници предупредуваат дека поради огромниот број сателити, работата на телескопите станува сè потешка, а воедно постои ризик од загадување на атмосферата кога сателитите ќе изгорат по завршување на нивниот век. Некои студии сугерираат дека тоа може да влијае и врз озонската обвивка.
Дерегулација и политички притисоци
Американскиот претседател Доналд Трамп минатиот месец потпиша уредба со која се олеснуваат процедурите за лансирање ракети и сателити. Иако оваа мерка е поздравена во комерцијалниот сектор, научниците стравуваат дека таа ќе ја забрза трката по нови сателити без соодветни безбедносни и еколошки проверки.
„Навистина се плашам дека ќе треба да се случи нешто многу лошо – сериозен судир во орбитата – за политичарите конечно да ја сфатат опасноста“, вели Лоулер.
Извор: Index.hr
