Глобалните глечери, кои се важни регулатори на климатата, брзо се топат со зголемувањето на температурата на планетата.
Во првата глобална проценка на оваа тема, меѓународен тим на истражувачи открил значително зголемување на топењето во последната декада, со околу 36% повеќе изгубен лед помеѓу 2012 и 2023 година отколку во периодот од 2000 до 2011 година.
Во просек, се губат околу 273 милијарди тони лед годишно – што е еквивалентно на потрошувачката на вода од страна на целото светско население во текот на 30 години.
„Откритијата се шокантни, но не и сосема изненадувачки, бидејќи глобалните температури растат со емисиите на стакленички гасови“, вели Мајкл Земп, професор на Универзитетот во Цирих и коавтор на оваа проценка, објавена во часописот Nature.
Истражувањето покажува дека глобалните глечери изгубиле околу 5% од својата запремина од почетокот на векот, со големи регионални разлики – од само 2% губиток на Антарктикот до дури 40% во европските Алпи.
Земп напоменува дека помалите глечери се топат побрзо, а многу од нив „не ќе преживеат овој век“.
Губитокот на лед ќе има големи последици за залихите на слатка вода, особено во Централна Азија и централните Андите. Глечерите се втор најголем фактор што придонесува за глобалното покачување на нивото на морето, поради експанзијата на морската вода како резултат на загревање.
Од 2000 година, топењето на глечерите предизвикало покачување на нивото на морето за скоро два сантиметра, што би можело да доведе до поплавување на речиси 4 милиони луѓе на светските обали.
За сега, помалите глечери најмногу придонесуваат за покачувањето на нивото на морето, но истражувањето сугерира дека процесот ќе продолжи и во иднина, со потенцијал за значителни промени во големите ледени покрivaчи на Антарктикот и Гренланд.
„Ледените санти сега губат маса шест пати побрзо отколку пред 30 години, и кога ќе се променат, повеќе не ќе зборуваме за сантиметри, туку за метри“, вели Мартин Сигерт, професор на Универзитетот во Екстер.
Спасувањето на светските глечери е клучна стратегија за опстанок на планетата. За да го направиме тоа, неопходно е да ги намалиме емисиите на стакленички гасови. Секој дел од степенот на загревање што ќе го избегнеме, ќе ни заштеди пари, ќе ни спаси животи и ќе намали бројни проблеми.
„Секој десет дел од степенот загревање што го избегнуваме, ни носи голема заштеда“, додава Земп.
Затоа, борбата против климатските промени започнува со намалување на емисиите и побрзо дејствување за да се спречи понатамошно топење на глечерите и глобално загревање.
