Стареењето ретко започнува со драматични симптоми. Напротив, најчесто доаѓа тивко – преку навики што ги сметаме за нормални, па дури и „неизбежни“. Иако генетиката има одредена улога, сè повеќе истражувања покажуваат дека начинот на живот има далеку поголемо влијание врз брзината на стареење отколку што сме подготвени да признаеме.
Еден од првите суптилни сигнали е постојаното функционирање без пауза. Хроничното преоптоварување и недостигот од одмор го држат симпатичкиот нервен систем во постојана состојба на „аларм“, што со текот на времето води кон исцрпеност, нарушувања на расположението и ослабен имунитет. Како што посочува д-р Кевин Мистри, човечката биологија функционира во ритмови – стрес и опоравување, будност и сон – а кога никогаш не запираме, му го одземаме на телото времето потребно за регенерација.
Друг чест, но потценет фактор е хроничната блага дехидратација. Многу луѓе живеат со недоволен внес на течности, што негативно влијае врз концентрацијата, меморијата, расположението и здравјето на зглобовите. Со текот на времето, тоа може да придонесе за побрзо стареење на кожата, замор и зголемена чувствителност на стрес.
Современото секојдневие носи и нови ризици. Долготрајното користење слушалки и постојаната изложеност на екрани го преоптоваруваат нервниот систем и ја намалуваат нашата поврзаност со околината. Ова не само што води кон ментален замор, туку може да влијае и врз држењето на телото, дишењето и протокот на крв кон мозокот.
Физичката неактивност, особено прескокнувањето тренинг за сила, е уште еден тивок катализатор на стареењето. Мускулната маса е еден од клучните показатели за здраво стареење – нејзиното намалување го забавува метаболизмот и го зголемува ризикот од хронични заболувања. Дури и кратки, но редовни вежби со сопствена тежина можат да направат значајна разлика.
Не помалку важен е и постојаниот психолошки стрес. Хроничниот стрес е поврзан со срцеви заболувања, дигестивни проблеми и побрзо клеточно стареење. Техники како свесно дишење, кратка медитација или моменти на тишина во текот на денот можат да имаат силен заштитен ефект.
Навиките што често ги доживуваме како „мали“ – како запоставување на оралната хигиена, спиење со шминка или долготрајно седење – исто така оставаат трага. Бактериите од усната празнина можат да влијаат врз здравјето на срцето, а недостатокот од движење го забавува метаболизмот и го забрзува физичкото пропаѓање.
На подолг рок, негативниот поглед кон животот, социјалната изолација и отсуството на чувство за цел имаат длабоки последици и врз менталното и врз физичкото здравје. Луѓето кои имаат планови, социјални контакти и ментални предизвици покажуваат поголема отпорност на ефектите од стареењето.
Стареењето, според тоа, не е резултат на една одлука, туку на збир од секојдневни избори. Добрата вест е дека токму тие избори – паузата, водата, движењето, сонот и односот кон себе – се и најмоќната алатка што ја имаме за да го забавиме процесот.
