Во последните години, стевијата сè почесто се користи како алтернатива на шеќерот, особено кај луѓе кои внимаваат на внесот на калории или имаат дијабетес. Но, што точно е стевијата, дали е безбедна и дали навистина носи здравствени придобивки?
Стевијата се добива од растението Stevia rebaudiana, кое потекнува од Јужна Америка. Нејзините активни состојки (стевиол гликозидите) се користат како засладувачи во пијалаци, десерти, гуми за џвакање, пекарски производи, слатки и јогурти, а може да се користи и во домашна подготовка на храна.
Дали стевијата е безбедна?
Кога првпат се појави на пазарот, стевијата била предмет на сомнежи. Истражувања спроведени од американскиот Центар за наука во јавен интерес (CSPI) укажуваа на можни ризици, вклучително и зголемен ризик од рак и репродуктивни нарушувања.
Со текот на времето и со нови научни анализи, стевијата беше оценета како безбедна според стандардите на CSPI, иако организацијата сè уште повикува на дополнителни истражувања за целосно да се потврди нејзината долгорочна безбедност.
Потенцијални здравствени придобивки
Контролата на нивото на шеќер во крвта е клучна за управување со дијабетесот. За разлика од класичниот шеќер, стевијата не го зголемува нивото на гликоза во крвта. „Стевијата може да биде добра и безбедна замена за шеќер кај лица со дијабетес“, објаснува диететичарката Леа Кауфман.
Некои студии покажуваат дека стевијата стимулира протеин вклучен во перцепцијата на вкусот и во ослободувањето на инсулин по оброкот. Инсулинот, кој го произведува панкреасот, има клучна улога во регулирањето на шеќерот во крвта.
Според Европската агенција за безбедност на храна и Заедничкиот комитет на ФАО/СЗО, прифатливиот дневен внес на стевија изнесува до 12 милиграми дневно.
Дополнителна предност е што стевијата нема калории. Сепак, експертите предупредуваат дека замена на шеќерот со стевија не гарантира автоматско слабеење.
Каква стевија купуваме во продавниците?
Иако потекнува од растение, стевијата е исклучително слатка, па затоа комерцијалните производи често се мешаат со други состојки, како еритритол или декстроза, за да добијат текстура слична на шеќер.
„Стевијата што се продава во продавниците често е комбинирана со Reb-A или еритритол, кој е шеќерен алкохол и кај некои луѓе може да предизвика дигестивни проблеми“, предупредува Кауфман.
Прекумерната консумација на шеќерни алкохоли може да доведе до дијареја и надуеност, па затоа е важно внимателно да се чита декларацијата на производите.
Стевијата може да биде корисна и безбедна замена за шеќер, особено кај лица со дијабетес или оние што сакаат да го намалат калорискиот внес. Сепак, како и со секој засладувач, клучот е во умереноста и информираниот избор.
