Просечните глобални температури, за прв пат според податоците на програма на ЕУ за следење на Земјата, ја надминале меѓународно договорената граница од 1,5 степени Целзиусови. Научниците сепак велат дека уште постои надеж.
Екстремните топлини биле само една од последиците на рекордните температури во текот на 2024. година.
Минатата година била прва целосна календарска година во која просечните глобални температури преминале 1,5 степен, границата за загревање која светските лидери ја дефинирале во рамки на меѓународниот Париски договор за климатски промени.
Климатската служба на Европската унија „Коперникус“ (C3S) потврдила во својот најновиот извештај „Глобални климатски акценти“ дека 2024. била најтопла забележана година, со пораст од 1,6 степени Целзиусови над прединдустриското ниво, што било дефинирано како период меѓу 1850 и 1900 година. Претходно, 2023. година била најтопла во историјата.
На меѓународната климатска конференција во Париз 2015. година, 196 светски лидери се договориле да се ограничи глобалното загревање на најмногу два степени Целзијуса, со цел да се настојува температурите да останат под 1,5 степен.
Саманта Бурџес, заменик-директор на C3S, изјавила за DW дека светот сега „е на работ на преминување на границата од 1,5 степени“.
Таа додала дека, иако просекот во последните две години веќе го преминал прагот, тоа не значи дека Парискиот договор е прекршен, бидејќи договорот се базира на просек изнесен преку децении, а не на индивидуални години. Сепак, како што додава, тоа ја „покажува патеката по која одиме“.
Таа предупредила на последиците. „Знаеме од нашето разбирање на климатскиот систем дека што е атмосферата понатоплена, толку е поверојатно дека ќе имаме овие опасни екстремни временски настани, а токму тоа најмногу ги погодува луѓето и екосистемите“, изјавила.
Влијанија на растот на температурата врз времето
До сега, глобалните просечни температури, мерени преку децении, достигнале 1,3 степена, што веќе предизвикало разорни последици.
Во текот на 2024. година, пожари ја опустошиле делови од мочварите Пантанал во Бразил и влијаеле на неколку земји во регионот, додека делови од Судан, Обединетите Арапски Емирати и Шпанија биле погодени од големи поплави. Топлотни бранови ја погодиле Европа и западна Африка, а тропски бури погодиле делови од Соединетите Амерички Држави и Филипините.
Природни феномени и загревање на океаните
Ел Нинјо, кој обично се појавува секои две до седум години, поврзан е со загревање на централниот и источниот тропски дел на Тихиот океан, што води до просечна температура на морската површина која е 0,51 степен Целзиус повисока од просекот за периодот 1991–2020.
Температурите на морската површина посебно ги загрижуваат научниците бидејќи океаните чуваат околу 90 проценти од топлината поврзана со глобалното загревање.
„Океаните во последните 50 години, или 70 години, функционирале како некој вид амортизатор. Сега ја надминувавме таа капацитет амортизирања, и тоа го чувствуваме преку екстремни настани на копно“, вели Брена Еквурцел, директор на секторот за научна изврсност во организацијата „Union of Concerned Scientists“, која не била вклучена во собирањето податоци C3S.
