Во Србија, далеку од спектакуларни сцени и големи политички говори, на улица се одвива процес што тешко се вклопува во познатите модели на протест и контрапротест. Студентски групи започнаа организирано собирање потписи со јасно формулирано барање за распишување предвремени избори, додека во исто време, речиси незабележливо, се повлекува „Чациленд“ – неформалниот простор кој во изминатиот период функционираше како симбол на лојалистички контранаратив.
Ниту едниот, ниту другиот потег не се проследени со големи изјави или медиумски спектакл. Токму во таа тишина се наоѓа нивната политичка тежина.
Потписи наместо протести
Студентските иницијативи свесно се дистанцираат од класичната протестна естетика. Нема сцени, нема мегафони, нема дневнополитички слогани. Наместо тоа, низ универзитетските центри се поставуваат маси, листови и волонтери кои разговараат со граѓаните и собираат потписи.
Барањето за распишување предвремени избори во овој контекст не функционира како единствена причина сама по себе, туку како јасен, разбирлив и институционално формулиран потег преку кој се артикулира подлабокото чувство на политичка исцрпеност и недоверба. Со сведување на барањата на една точка, студентите го избегнуваат расплинувањето и ја принудуваат јавноста – и институциите – да се соочат со суштинското прашање за легитимитетот.
Тивкото исчезнување на „Чациленд“
Паралелно со ова, „Чациленд“ – простор што долго време беше препознатлив како симболичка поддршка на власта и контрапункт на граѓанските незадоволства – се повлекува од јавниот простор. Нема официјално соопштение, нема објаснување, нема обид за наративна контрола.
Ова повлекување не изгледа како резултат на директен пораз, туку повеќе како губење на политичка функција. Кога симболите на поддршка престануваат да мобилизираат, тие едноставно стануваат излишни.
Промена на ритамот, не на сцената
Аналитичарите веќе подолго време укажуваат дека моделот на контролиран конфликт во Србија покажува знаци на замор. Масовните собири и јасните линии на поделба сè почесто се заменуваат со административни и формални гестови – потписи, петиции, тивки повлекувања.
Во таков контекст, улицата не исчезнува, туку го менува ритамот. Наместо бучава, се појавува акумулација; наместо конфронтација, упорност.
Прашање без брз одговор
Собирањето потписи и повлекувањето на „Чациленд“ не нудат готов исход, но јасно го менуваат ритамот на јавниот простор. Прашањето повеќе не е како ќе изгледа следниот протест, туку дали и кога власта на Александар Вучиќ ќе се соочи со граѓаните кои повеќе од една година се во состојба на ненасилен бунт.
