Колку подолго се на пазарот лековите GLP-1 за слабеење, како што се Оземпик и Вегови, толку повеќе несакани ефекти пријавуваат луѓето. Во многу ретки случаи, тие можат да бидат смртоносни. Дојче Веле истакнува што треба да знаете.
Според анализата на анкетите, еден од осум возрасни лица во САД земале лекови за слабеење како што е Оземпик .
Но, повеќе од 30% од нив ги прекинуваат лековите по само четири недели, според студијата на „Блу хелт интелиџенс“, американска компанија за здравствени податоци, пред лекот да може да има значајно влијание врз нивното здравје.
Заедно со губењето на тежината , Оземпик, кој се продава и под брендот Вегови, се здоби со репутација и поради своите непријатни несакани ефекти. Најчестите несакани ефекти што луѓето ги пријавуваат се гадење, дијареја или други дигестивни проблеми.
Исто така, се пријавени промени во видот, еректилна дисфункција и промени во расположението, а можеби сте слушнале и за несакани ефекти како што се „Оземпик лице“ или „Оземпик задник“ (висење на сите погрешни места).
Но, она што повеќе ги загрижува медицинските професионалци се извештаите за тешки медицински заболувања по земањето на лекот за слабеење, исто така наречен семаглутид или GLP-1 лекови, во текот на неколку месеци.
„Најзагрижувачките несакани ефекти се панкреатитисот и ефектите врз мускулно-скелетните нарушувања“, изјави за ДВ Пени Ворд, лекарка на Кингс колеџот во Лондон, Велика Британија.
Британски регулатор ги истакна потенцијално смртоносните несакани ефекти од акутниот панкреатит – воспаление на панкреасот – откако најмалку десет смртни случаи беа поврзани со оваа состојба кај британските корисници на лекови GLP-1.
Несаканите ефекти по клиничките испитувања „не се невообичаени“
Лековите GLP-1 се наоѓаат на американскиот пазар од 2017 година. Оземпик првпат беше одобрен за лекување на дијабетес тип 2, додека Вегови беше одобрен како лек за слабеење во 2021 година.
Клиничките испитувања за тестирање на нивната безбедност и ефикасност покажаа дека се доволно безбедни за нивните наменети корисници. Но, откако беа објавени во јавноста, луѓето пријавуваат нови несакани ефекти кои не се појавија во оригиналните клинички испитувања.
Ворд рече дека „не е невообичаено“ да се забележат дополнителни несакани реакции откако производот ќе влезе во клиничка употреба.
„Поретки несакани ефекти може да се појават како што повеќе пациенти ги земаат овие лекови во клиничката пракса“, рече таа, „едноставно како резултат на многу поголемиот број на третирани луѓе отколку што биле вклучени во клиничките испитувања за развој“.
„Затоа продолжуваме да ја следиме безбедноста на лековите на пазарот“, додаде Ворд.
Голема студија објавена во списанието „Nature Medicine“ во јануари 2025 година имаше за цел систематски да ги анализира сите пријавени здравствени ризици кај над 215.000 луѓе кои земаат лекови GLP-1 за лекување на дијабетес .
Истражувачите откриле ризици од земање лекови GLP-1 над оние претходно идентификувани во клиничките испитувања, вклучувајќи зголемен ризик од артритис за 11% и зголемен ризик од панкреатит за 146%. Исто така, пријавени се зголемени ризици од низок крвен притисок, вртоглавица или несвестица, камења во бубрезите и воспаление на бубрезите.
Студијата, исто така, ги истакна добро познатите ризици од неколку гастроинтестинални нарушувања, поткрепувајќи бројни минати студии кои покажуваат зголемен ризик од гастроинтестинални несакани ефекти.
Потребни се повеќе истражувања за несаканите ефекти
Минатата година, луѓето почнаа да пријавуваат дека ослепеле откако земале Вегови. Истражувачите кои го истражувале ова прашање откриле дека лековите GLP-1 се поврзани со зголемен ризик од болест што го зафаќа оптичкиот нерв, наречена неартеритична предна исхемична оптичка невропатија (NAION).
Иако состојбата е ретка, зафаќајќи околу 10 од 100.000 луѓе, студија објавена во списанието JAMA Ophthalmology покажа дека луѓето со дијабетес кои земаат GLP-1 лекови имаат четири пати поголема веројатност да развијат NAION од просекот на популацијата.
„Ова истражување укажува на поврзаност помеѓу третманот со семаглутид и една форма на оптичка невропатија што го загрозува видот, но ова идеално би се тестирало во поголеми студии“, Греам МекГоун, почесен професор по физиологија на Универзитетот Квинс во Белфаст, Велика Британија.
Експертите велат дека се потребни многу повеќе истражувања кај репрезентативни популации за подобро да се разберат несаканите ефекти од лекот GLP-1 и нивните реални ризици за луѓето што го земаат.
„На пример, [потребни се повеќе податоци за] оние кои го земаат лекот за дебелина, на кои им е потребна поголема доза во споредба со луѓето со дијабетес и го земаат подолго од две години“, вели Каролина Скибицка, невроендокринолог на Универзитетот во Калгари, Канада.
„Но, особено ни се потребни студии кои вклучуваат жени. Жените покажуваат уникатни несакани ефекти на многу фармакотерапии, а сепак [во] повеќето студии жените често се недоволно застапени во различни фази од тестирањето“, додаде Скибицка.
