Според најновиот Индекс на слобода на медиумите за 2025 година, објавен од Репортери без граници, европските земји покажуваат значителни разлики во нивото на медиумски слободи.
На врвот на листата се Норвешка (92,3 поени), Естонија (89,5), Холандија (88,6), Шведска (88,1) и Финска (87,2), кои традиционално имаат силни демократски институции и независни медиуми.
Од друга страна, Русија (24,6), Белорусија (25,7) и Турција (29,4) се на дното на индексот, каде што медиумите се под силен политички притисок, а новинарите се соочуваат со цензура и репресија.
Состојбата на Балканот
Балканските земји имаат мешани резултати. Словенија (74,1) и Хрватска (64,2) се подобро рангирани, додека Босна и Херцеговина (56,3) и Србија (53,6) се соочуваат со сериозни предизвици, како политички притисок врз медиумите и економска нестабилност.
Македонија има 70,4 поени, што ја става во средината на индексот. Иако има напредок во законската рамка, загриженост предизвикуваат економските притисоци врз медиумите и концентрацијата на сопственост.
Клучни фактори што влијаат на слободата на медиумите
Политички притисок – Во многу земји, владите директно или индиректно влијаат врз медиумите преку законски регулативи, финансиски притисоци или цензура.
Економска нестабилност – Голем број медиуми се затвораат поради недостаток на финансиска поддршка, што ја намалува плуралистичноста на медиумскиот пејзаж.
Безбедност на новинарите – Во некои земји, новинарите се изложени на закани, физички напади и правни притисоци, што ја ограничува нивната способност да известуваат слободно.
Дигитални закани – Дезинформациите и нападите врз независните медиуми преку социјалните мрежи стануваат сè поголем проблем.
Иако Европа останува регион со највисоко ниво на медиумски слободи, разликите меѓу земјите се значителни. Додека скандинавските земји продолжуваат да бидат пример за независно новинарство, во Источна Европа и Балканот медиумите се соочуваат со сериозни предизвици.
За да се обезбеди слободен и независен медиумски сектор, потребни се системски реформи, финансиска поддршка за независните медиуми и поголема заштита на новинарите.
