Поранешниот француски претседател Никола Саркози беше осуден на пет години затвор поради криминално здружување во комплексна шема која наводно вклучуваше финансирање од поранешниот либиски режим на Моамер Гадафи.
Судиите во Париз му изрекоа и казна од 100.000 евра, како и петгодишна забрана за вршење јавна функција.
Во неочекуван пресврт, 70-годишниот Саркози доби и одложено наредување за притвор, што стапува на сила веднаш. Тој мора да се појави пред обвинителството до 13 октомври, кога ќе му биде соопштено кога ќе започне неговото служење на казната. Затворот мора да започне најдоцна во рок од 4 месеци, иако поради возраста може да побара условно ослободување.
За што точно е осуден?
Саркози беше ослободен од обвиненијата за: пасивна корупција, проневера на либиски јавни средства и незаконско финансирање на кампања
Но судот утврди дека тој учествувал во здружување за извршување коруптивно дело во периодот од 2005 до 2007 година. Судијата посочи дека Саркози дозволил негови блиски соработници да стапат во контакт со либиски официјални лица со цел да обезбедат финансиска поддршка за неговата претседателска кампања.
Сепак, судот не можел со сигурност да утврди дека либиски пари навистина биле користени во кампањата.
Реакции: Саркози најавува жалба, политиката поделенa
По пресудата, Саркози рече дека одлуката е „екстремно сериозна за владеењето на правото“ и дека ќе поднесе жалба.
„Ќе ја прифатам одговорноста. Ќе се појавам пред правдата. И ако навистина сакаат да спијам во затвор — ќе спијам во затвор. Но со крената глава. Јас сум невин,“ изјави Саркози.
На левицата, многумина ја искористија можноста за критика. Зелен пратеник рече:
„Саркози доби нов мандат од пет години — ама во затвор.“
На десницата, пак, реакциите беа спротивни. Сенатор од Републиканската партија ја нарече пресудата „цунами на срам“ и побара од претседателот Емануел Макрон да го помилува Саркози.
Марин Ле Пен предупреди дека ова создава опасен преседан, бидејќи казната се применува иако жалбата сè уште не е разгледана.
Широка истрага со политички и правни последици
Пресудата вклучуваше и 11 други обвинети, меѓу кои и тројца поранешни министри на Саркози.
Бизнисменот Зијад Такиедин, клучен посредник и гласен обвинител на Саркози, почина неделава во Бејрут, пред да се соочи со суд.
Истрагата ги разгледуваше: патувања во Триполи, префрлања преку офшор сметки и обидите за политичка заштита на луѓе блиски до Гадафи
Еден од клучните докази — документ кој наводно потврдува дека 6.5 милиони евра биле испратени за Саркози — беше отфрлен од судот како најверојатно фалсификат.
Што следува?
Оваа пресуда доаѓа додека Саркози веќе се соочува со пресуда во „Бигмалион“ случајот (една година затвор за пречекорување буџет во 2012), осуда за корупција и влијание во случајот „Бизмут“ и жалба до Европскиот суд за човекови права
Во еден период од 2025 година, Саркози дури носеше електронска нанога ѓерданка, нешто невидено за поранешен француски претседател.
Пресудата против Никола Саркози означува историски момент: првпат поранешен претседател на Франција добива ефективна затворска казна за криминално здружување. Случајот има длабоки правни, политички и институционални импликации за Франција и нејзината демократија.
