Четири години трае владеењето на Талибанците во Афганистан и за тоа време, жените и девојчињата доживуваат системски, методичен и безмилосен напад на нивните права и достоинство. UN Women во Индексот за родова еднаквост во Авганистан 2024 откри дека ова е една од најдлабоките родови кризи во светот.
Ограничен пристап до здравствена заштита
Жените сè повеќе не можат да дојдат до здравствена заштита. Стравот, ограничувањата на движење и забраните за образование им го одземаат пристапот до основни услуги.
На некои места, жените не смеат да ги прегледуваат мажи-лекари, а женски здравствени работници се ретки. Со забраната од декември 2024 е укинато студирањето на медицина и акушерство за жените, давајќи силен удар на здравствената инфраструктура и најавувајќи раст на мајчината смртност за 50% до 2026 година стои во извештајот на ОН .
2Изгубено образование и просперитет
Девојчињата престанаа да одат на средно училиште во 2021/2022 година, а студиите на универзитет се уште забранети. Речиси 80% од девојчињата и младите жени се надвор од образование, вработување или обука — речиси четири пати повеќе отколку кај мажите.Економски последици: губење на 2.5% од БДП годишно и ранородителство кое се очекува да порасне за 45% до 2026 година.
Практично исклучување од светот на работата
Само 24% од жените се дел од трудовиот пазар, наспроти 89% од мажите. Забраните од декември 2022 и април 2023 ги спречуваат жените да работат во НВО и за ОН. Укинати се и салоните за убавина — важен извор на доход и автономија.
Исцртување на политичкото и социјалното влијание
Жените целосно се исклучени од политиката и јавниот живот. Немaaат позиции во власта, а нивната присутност во медиумите и јавните случувања е – невидлива. Околу 62–99% од жените чувствуваат дека немаат влијание дури ни во семејните одлуки.
Сè поголема несигурност и ментална криза
Во една студија, 68% од жените оцениле дека менталното здравје им е „лошо“ или „многу лошо“. А 8% познавале барем една жена која се обидела да си наштети. Принудните бракови (28.7% до 2023) и роднински притисоци само ги продлабочуваат овие проблеми.
Мобилност и јавна безбедност – на крајот
Жените можат да се движат само со “mahram” (машки карабин) преку цела земја. Во многу области тоа е условено и со документи. Во Херат, оние што не носат чадар се испраќаат од јавни простори.
7. Отпор и храброст во тешки времиња
И покрај сѐ, жените остануваат непоколебливи: работат како хуманитарки, претприемачи, активистки, и инсистираат на видливост и правдина . ICC издаде налог за апсење за двајца високи Талибански лидери за прогон на жените. Тоа е ретка светска реакција на апсење одговорни за кршење на човекови права. Парсто Хаким, од Франција, создаде тајни училишта за 2.800 девојчиња, кои учат преку WhatsApp и Google Meet, во 16 провинции во Авганистан.
Жените во Авганистан денес ја живеат можеби најсилната родова репресија во светот. Секој аспект на нивниот, вака ограничен живот — од школување, работа, здравје, до ментална стабилност — е потресен. Но нивната упорност сведочи дека надежта не е изгасната.
