На ѕидовите во забранетата зона на Чернобил расте радиотрофна црна габа со меланин која ја користи гама-радијацијата како извор на енергија – процес наречен радиосинтеза.
Што се радиотрофни габи?
Радиотрофните габи се организми кои можат да користат јонизирачка радијација за да добијат енергија за својот метаболизам. Тие содржат високо ниво на меланин, пигмент кој апсорбира радијација и ја претвора во хемиска енергија што им овозможува да растат дури и во екстремно радиоактивни услови.
Кои видови габи се вклучени?
Најпознат пример е Cladosporium sphaerospermum, откриена на ѕидовите на реакторот број 4 во Чернобил. Слични својства покажуваат и други видови како Cryptococcus neoformans и Wangiella dermatitidis, кои растат побрзо при изложеност на радијација.
Како функционира процесот?
Истражување спроведено од д-р Екатерина Дадачова и нејзиниот тим при Медицинскиот колеџ „Алберт Ајнштајн“ покажа дека изложувањето на габите на гама-зрачење го менува хемискиот состав на меланинот, зголемувајќи ја неговата способност за пренос на електрони. Како резултат, клетките побрзо асимилираат хранливи материи, со трипати поголема ефикасност кај меланизираните габи споредено со немеланизираните контролни групи.
Зошто ова е важно за човештвото?
Биоремедиација: Радиотрофните габи може да се користат за чистење и стабилизирање на радиоактивно загадени зони, како Чернобил или Фукушима.
Вселенска технологија: На Меѓународната вселенска станица, Cladosporium sphaerospermum покажала способност да ја намали радијацијата дури и со тенок слој од 1,7 мм. Комбинирани со марсовски реголит, овие габи би можеле да обезбедат биолошка заштита за идните колонии на Марс.
Радиотрофните габи го менуваат нашето разбирање за границите на животот – не само што преживуваат во екстремни услови, туку и напредуваат. Со нивниот потенцијал за прочистување на загадени зони и заштита од радијација во вселената, овие микроорганизми се природен ресурс што допрва ќе го откриваме.
