Социјалните мрежи се преполни со совети за разни диети, но некои остануваат популарни без оглед на трендовите. Една од нив е кето диетата, односно диета со низок внес на јаглехидрати. Но, како што научниците сѐ подобро разбираат како функционира оваа диета, откриваат и повеќе за нејзините ризици.
Оваа диета првпат станала популарна во 1920-тите како третман за епилепсија. И денес се користи во таа цел, но и за тип 2 дијабетес, како и за губење тежина.
Проф. д-р Хавиер Гонзалес од Универзитетот во Бат, специјалист за исхрана, ги проучувал придобивките и ризиците од кето диетата.
Што се јаде на кето диета?
Кетогената диета е верзија на диета со малку јаглехидрати. Според проф. Гонзалес во интервју за The Guardian, типичен ден би изгледал вака:
- Појадок: омлет со сирење
- Ручек: лосос со зеленчук без скроб (зелено лиснато, не моркови или компири)
- Вечера: масно месо со зеленчук со малку скроб
Дури и вегетаријанци можат да ја следат оваа диета, иако потешко. Нивниот избор најчесто се авокадо и јаткасти плодови. Но, кето диетата може да биде финансиски тешка поради потребата од специфични намирници.
Во што е тајната на кето диетата?
Кога внесот на јаглехидрати е многу низок, телото почнува да согорува масти за енергија. Црниот дроб од тие масти создава кетонски тела, кои ги користат мускулите и мозокот како алтернативно гориво — особено важно при глад или пост.
Кетонските тела не се само гориво, туку и сигнални молекули, што делуваат на телото во повеќе насоки. Веројатно сме еволуирале да ги користиме за преживување при недостаток на храна.
Дали и други нискојаглехидратни диети предизвикуваат кетоза?
Диети како Аткинс и палео исто така ограничуваат јаглехидрати, но на различен начин. На пример, Аткинсовата диета содржи повеќе протеини, а протеините предизвикуваат инсулински одговор, што ја намалува кетозата, бидејќи го намалува количеството масти достапни за создавање кетонски тела.
Кето диета и губење тежина
Кето диетата може да доведе до губење тежина, но не е нужно поефикасна од други диети. Повеќето луѓе губат тежина затоа што внесуваат помалку калории или поради хормонски промени. Исто така, храна која не е „типична“ создава чувство дека не сте на диета, што помага психолошки.
Покрај тоа, на почетокот се губи тежина брзо, но тоа е најчесто гликоген и вода, не масти. Сепак, ова може да биде мотивациски фактор за продолжување.
Несакани ефекти од кето диетата
Некои ризици мора да се земат предвид. Кај многу луѓе се забележува пораст на LDL холестерол („лош“ холестерол), кој е поврзан со срцеви заболувања.
Во неодамнешна студија, проф. Гонзалес и неговиот тим споредиле три групи: кето диета, нормална исхрана и диета со многу јаглехидрати, но малку шеќери. По 12 недели, кето групата изгубила тежина, но имала: зголемен LDL холестерол, промени во цревниот микробиом и намалена способност за контрола на шеќерот во крвта по внес на јаглехидрати
Иако дел од овие ефекти веројатно се привремени, потребни се дополнителни истражувања.
