DeepSeek е основана во 2023 година како истражувачка група на кинескиот квантитативен хеџ фонд High-Flyer, исто така основан од претприемачот Лианг Венфенг. Компанијата се наоѓа во Хангжу, во провинцијата Жеџијанг во источна Кина. Лианг Венфенг, роден во 1985 година, дипломирал на Универзитетот во Жеџијанг со диплома по електротехника во 2006 година, а во 2010 година магистрирал информатичко-комуникациско инженерство, фокусирајќи се на машинскиот вид.
По дипломирањето, тој експериментирал со примена на вештачка интелигенција во различни области, вклучувајќи ги и финансиите. Во 2015 година, тој го коосноваше High-Flyer, квантитативен хеџ фонд кој користи алгоритми за вештачка интелигенција за тргување. До 2019 година, High-Flyer управуваше со средства во вредност од над 10 милијарди јени (околу 1,5 милијарди американски долари). Сепак, Лианг имаше поголеми амбиции – сакаше да создаде нешто што ќе го промени светот.
Лианг Венфенг и DeepSeek ја застапуваат филозофијата на „ВИ за сите“, нагласувајќи дека технологијата треба да биде достапна за сите, а не само за големите корпорации.
DeepSeek-R1
Најновиот модел на DeepSeek, DeepSeek-R1, претставен во јануари оваа година, е со отворен код и покажува перформанси споредливи со водечките западни модели, и покрај ограничените ресурси.
Моделот користи напредни техники како расудување „синџир на мисли“ и ја демонстрира способноста да се само-подобрува без човечки надзор. Овој модел стана симбол на технолошките иновации на Кина и предизвика поширока дебата за глобалната доминација во секторот за вештачка интелигенција.
DeepSeek успеа да развие напреден јазичен модел користејќи многу помалку ресурси во споредба со конкуренцијата, користејќи чипови со намалени можности, како што е Nvidia H800 и во период од само два месеци. Компанијата соопшти дека потрошила само 5,6 милиони долари за развој на својот нов модел, во споредба со стотиците милиони, па дури и милијарди долари што американските компании ги трошат на своите технологии за вештачка интелигенција. За екстремно ниската цена на оваа технологија најпрво пишуваше Wall Street Journal.
Пад на берзата
Успехот на чет-ботот за вештачка интелигенција на DeepSeek предизвика значителен пресврт на глобалниот пазар. Индексот S&P 500 падна за 1,4%, додека технолошкиот Nasdaq потона за 2,3%. Индексот Дау остана непроменет.
Акциите на американските технолошки гиганти, вклучувајќи ги Nvidia, Microsoft и Meta, паднаа по веста за напредокот на DeepSeek.
Nvidia, клучен играч во дизајнот на чипови со вештачка интелигенција, забележа пад на нејзините акции за речиси 12 отсто поради загриженоста дека DeepSeek може да ја загрози побарувачката за скапите чипови на Nvidia и да ги оспори високите цени на технолошките акции кои досега главно се зголемија од очекувањата за технологијата на вештачка интелигенција.
Слични падови се забележани и во други технолошки компании, вклучувајќи ги Мета и Алфабет (матичната компанија на Google), што укажува на загриженоста на инвеститорите за одржливоста на американската доминација во секторот на вештачката интелигенција. Аналитичарот Кит Лернер од Truist рече дека технологијата сочинува околу 45% од индексот S&P 500 и дека секое нарушување во овој сектор силно влијае на целокупниот пазар.
Инвеститорите преиспитуваат сè поради DeepSeek
„Клучот е дека американската надмоќ е поттикната од технологијата и лидерството на американските компании во секторот за вештачка интелигенција“, рече Лернер. „Лансирањето на моделот DeepSeek ги тера инвеститорите да се сомневаат во тоа лидерство и колку трошат и дали таа инвестиција ќе донесе профит (или прекумерно трошење)“.
Голем број технолошки компании почнуваат да известуваат за заработка оваа недела, па нивните реакции на успехот на DeepSeek би можеле да доведат до турбулентни движења на пазарот во наредните денови и недели. Во меѓувреме, инвеститорите се повеќе се фокусираат на кинеските компании за вештачка интелигенција.
„Кинеските технолошки компании, вклучително и новите играчи како DeepSeek, тргуваат со значителни попусти поради геополитичките грижи и послабата глобална побарувачка“, рече Чару Чанана, главен инвестициски стратег во Saxo Bank. „Подемот на DeepSeek може да предизвика обновен интерес кај инвеститорите за потценети кинески компании за вештачка интелигенција, обезбедувајќи алтернативна приказна за раст.“
Мета минатата недела рече дека оваа година ќе потроши повеќе од 65 милијарди долари за развој на вештачка интелигенција. Сем Алтман, извршен директор на OpenAI, минатата година рече дека индустријата за вештачка интелигенција ќе бара билиони долари инвестиции за да го поддржи развојот на чипови потребни за енергетски интензивните центри за податоци што ги водат сложените модели на секторот.
Марк Андреесен, познат технолошки инвеститор и поддржувач на претседателот Доналд Трамп, го опиша DeepSeek како „еден од најимпресивните технолошки откритија што некогаш ги видел“.
Овој неверојатен успех на релативно непознат стартап со вештачка интелигенција станува уште пошокантен со оглед на тоа што САД со години се обидуваат да го ограничат снабдувањето со чипови за вештачка интелигенција со високи перформанси во Кина поради безбедносни грижи. Ова значи дека DeepSeek успеа да го развие својот евтин модел користејќи послаби чипови со вештачка интелигенција, заклучува CNN.
Сепак, има многу прашања
Останува да се види какво ќе биде долгорочното влијание на кинеската вештачка интелигенција.
„Времето ќе покаже дали заканата на DeepSeek е реална – трката е во тек да се види која технологија ќе успее и како големите западни играчи ќе се прилагодат и еволуираат“, рече Мајкл Блок, пазарен стратег во Third Seven Capital. „Пазарите станаа премногу задоволни со почетокот на ерата на Трамп 2.0 и можеби бараа изговор да се повлечат – и го најдоа тука“.
Индустријата засега верува само на зборот на кинеската компанија за нивните трошоци. Никој навистина не го оспорува ова, но паниката на пазарот зависи од кредибилитетот на една релативно непозната компанија.
Иако постигнувањето за заштеда на трошоците може да биде значајно, моделот R1 е конкурент на ChatGPT – голем јазичен модел фокусиран на потрошувачите. Сè уште не е докажано дека може да се справи со некои од исклучително амбициозните способности за вештачка интелигенција за индустрии кои бараат огромни инфраструктурни инвестиции засега.
„Благодарение на својот богат талент и база на капитал, САД остануваат најперспективната ‘домашна база’ од која очекуваме да се појави првата самоподобрувачка технологија за вештачка интелигенција“, рече Џузепе Сет, претседател на фирмата за истражување на пазарот за вештачка интелигенција Reflexivity.
Што ќе се случи со пазарот?
Успехот на DeepSeek го привлече вниманието не само на технолошките аналитичари, туку и на регулаторните тела ширум светот, кои внимателно го следат влијанието на кинеските компании на глобалниот технолошки пазар. Некои аналитичари веруваат дека понатамошните успеси на DeepSeek би можеле да влијаат на динамиката на пазарот на вештачка интелигенција и да поттикнат воведување нови регулативи.
Со оглед на тековните случувања, останува да се види како DeepSeek ќе продолжи да влијае на глобалниот технолошки пазар и дали нивниот иновативен пристап дополнително ќе ја трансформира индустријата за вештачка интелигенција. Компанијата за краток временски период покажа потенцијал да предизвика големи промени во секторот.
