Првата плоча со каталошки број J-1001 беше издадена истата година – два наивни далматински шлагери на малиот загрепски квинтет „Zagreb Male Quinteta“. Но вистинскиот подем следеше веќе во 1950-тите и 1960-тите години, кога Југотон започна да издава ЛП плочи, солистички поп-изданија, народна музика, а потоа и странски албуми благодарение на лиценцни договори со гиганти како EMI, CBS и Warner. Така, Елвис, Битлси, Квин, Мадона и Дејвид Боуви добија свој југословенски „дом“ – и милиони фанови од Винковци до Битола.
Но, вистинскиот идентитет на Југотон се коваше со издавањето на домашните музички ѕвезди: Бијело дугме, Азра, Идоли, Хаустор, Електрични оргазам, Леб и сол, Тајм и многу други. Првиот југословенски рок-албум „Наши дани“ од Група 220 излезе токму од оваа куќа во 1968 година.
По распадот на СФРЈ, Југотон прерасна во Кроација рекордс, продолжувајќи да ја чува и негува огромната музичка архива – над 70.000 музички записи и 14.000 носачи на звук. Иако конкуренцијата беше силна – ПГП РТБ, Дискотон, ЗКП РТЉ – Југотон остана препознатлив белег на еден културен простор.
Не е чудо што оваа куќа доби и своја изложба. Пред точно 10 години, на 25 декември 2015 година, во Србија беше отворена изложбата „Источно од рајот“, која првпат ја раскажа приказната за Југотон како феномен и документ на развојот на популарната култура во Југославија. Кураторката Весна Анѓиќ тогаш постави прашањето – што навистина беше Југотон? Одговорот дојде од публиката: тоа беше ритамот на нашата младост.
Денес, кога музиката се слуша дигитално, Југотон останува жива архива на златната ера на винилот, рокот и попот на Балканот. 78 години подоцна, неговото влијание не само што не згаснува – туку се слави со нови преслушувања, ремастери и дигитални повторни изданија. Затоа што Југотон не е само име. Тоа е звукот на сплотеноста, младоста и вечното „А и ти ме остављаш“.
Ask ChatGPTTools
