Астрономите откриле неочекувано голем број на мали астероиди во главниот планетарен појас помеѓу Марс и Јупитер, благодарение на архивски податоци од вселенскиот телескоп Џејмс Веб (JVST). Станува збор за 138 досега непознати објекти со големини од градски автобус до неколку стадиони. Изгледа дека шест од овие астероиди се на патеки кои можеби ќе ги приближат до Земјата.
Откритието е значајно за одбраната на планетата бидејќи овие „декаметарски“ астероиди, со дијаметар од околу 10 до 100 метри, претставуваат можен ризик за нашата планета.
Иако тие се мали по големина, ваквите вселенски камења можат да предизвикаат огромна штета при удар. На пример, во 2013 година, метеор со ширина од само неколку десетици метри експлодираше над Чељабинск во Русија, ослободувајќи 30 пати повеќе енергија од атомската бомба фрлена на Хирошима.
– Мислевме дека ќе откриеме само неколку нови објекти, но откривме многу повеќе од што очекувавме, особено мали – објаснува астрономот и коавтор на студијата, Жулиен де Вит од MIT (САД).
Истражувачкиот тим, предводен од астрономот на MIT, Артем Бурданов, анализирал околу 93 часа снимки од JVST на планетарниот систем TRAPPIST-1, оддалечен 40 светлосни години. Користејќи напредни компјутерски методи, тимот успеал да идентификува објекти кои се движат брзо. Оваа „целосно слепа претрага“ им овозможила да откријат објекти без претходно знаење за нивните орбити.
Се смета дека најмали астероиди откриени во планетарниот појас се фрагменти од судири кои вклучуваат поголеми камења со големина на километар. Најсовремените инфрацрвени способности на JVST беа клучни за нивното откритие бидејќи неговите сензори откриваат топлински емисии кои зрачат од астероиди, кои се појасни и полесни за забележување од слабата сончева светлина која се одбива од нивните површини.
Идните наблюдувања на JVST, кои ќе ги таргетираат 15 до 20 дополнителни ѕвезди во текот на најмалку 500 часа, можат да откријат уште илјадници декаметарски астероиди. Исто така, новите телескопи како што е Опсерваторијата Вера C. Рубин во Чиле, исто така ќе ја револуционизираат детекцијата на астероиди.
Од 2025 година, опсерваторијата ќе користи најголема дигитална камера на светот за фотографирање на јужното небо ноќе најмалку една деценија. Очекува се дека сликите со висока резолуција од опсерваторијата, кои покриваат површина еквивалентна на 40 цели месеци по експозиција, ќе го удвострат познатиот каталог на астероиди во рок од само шест месеци, откривајќи до 2,4 милиони објекти.
Ова откритие ја нагласува растечката улога на современата технологија и стратегии за набљудување во заштитата на Земјата од заканите од вселената, нудејќи им на астрономите појасен поглед на една од најголемите популации на објекти во Сончевиот систем.
