Според психијатарот д-р Неерај Гандотра, семејната медицинска историја може да открие генетска предиспозиција за некои болести – а одредени состојби почесто се наследуваат од мајката.
- Остеопороза
Оваа болест најчесто се јавува кај жени по менопауза и се карактеризира со намалување на густината на коските. Ризикот е значително поголем ако и вашата мајка страдала од остеопороза. Поголем ризик имаат луѓе со пониска телесна тежина (под 54 килограми) или низок индекс на телесна маса (под 22).
Превенција: доволен внес на калциум и витамин Д, редовна физичка активност и избегнување на ризични фактори како пушење и алкохол.
- Депресија
Депресијата може да има силна генетска основа, особено преку мајчината страна. Жените имаат двојно поголема веројатност да ја развијат, а некои генетски мутации поврзани со депресија се јавуваат само кај жени. Посебен облик е постпородилната депресија, која исто така може да има наследна компонента. - Рак на дојка и јајници
Жените кои имаат мајки со историја на рак на дојка или јајници се под поголем ризик од овие болести. Најчесто станува збор за мутации на BRCA1 и BRCA2 гените.
Превенција: редовни прегледи, здрав начин на живот, избегнување на алкохол и пушење, и одржување на здрава телесна тежина.
- Дијабетес тип 2
Истражувања покажуваат дека одредени генски варијанти кои се пренесуваат од мајката можат да го зголемат ризикот од развој на дијабетес тип 2, особено кај жените.
Превенција: здрава исхрана, физичка активност и контрола на телесната тежина.
- Проблеми со плодноста и бременоста
Компликациите при бременост или проблеми со плодноста можат да се наследат. На пример, жените чии мајки имале гестациски дијабетес или висок притисок за време на бременоста имаат зголемен ризик да ги развијат и самите. - Кардиоваскуларни болести
Жените генетски имаат тенденција да складираат масти во пределот на стомакот, што е поврзано со поголем ризик од срцеви заболувања и висок холестерол.
Превенција: балансирана исхрана, редовна физичка активност, избегнување на цигари и одржување на здрава тежина.
Иако не можеме да ја промениме генетиката, можеме да влијаеме на нашето здравје преку стилот на живот. Познавањето на семејната медицинска историја, редовните лекарски контроли и грижата за себе се клучни за навремена превенција и квалитетен живот.
