Search

Се срамам од мојот брат/сестра со посебни потреби

Децата кои растат со брат или сестра кој има попреченост може да доживеат oдносно почувствуваат моменти на срам кои се и природни и кои може но и не мора да се поврзани со попреченоста на братот или сестрата. Обично родителите се тие на кои што им се нудат услуги за помош со нивното дете со посебни потреби, било да е тоа поддршка и асистенција во училиште,психолошка поддршка како и разговори со терапевти или поддршка во подобрување на развојот на детето со попреченост. Овие услуги не се рутински понудени на браќата и сестрите. Но, сите клинички истражувања сугерираат дека браќата и сестрите ги имаат истите проблеми како родителите, плус грижи кои се единствено нивни рече Дон Мејер, директор на Проектот за поддршка на браќата и сестрите и основач на програмата SEFAM (Поддршка на членовите на поширокото семејство) на Универзитетот во Вашингтон.

„Браќата и сестрите се премногу важни за да се игнорираат бидејќи никој не поминува повеќе време со детето со посебни потреби отколку нивните браќа и сестри, со исклучок на родителите, обично мајката“, нагласи тој.

Истражувањата покажуваат дека родителите не сакајќи да го оптоварат детето со типичен развој со проблемите на братчето односно сестричката и сакајки да го „заштитат” често пати ги држат проблемите во тајност и на тој начин го исклучуваат детето од секојдневието што дополнително остава простор за негативни претпоставки на детето кои што будат чувства на вина, одбивност спрема братот/сестрата, срам како и неприфаќање и целосно отфрлање на ситуацијата што подоцна ќе доведе до неразбирање на проблемот односно нарушувањето со кое што се соочува братот/сестричката. Често пати изворот на срамот што детето може да го почувствува е и самата карактеристика на нарушувањето со кое што се соочува детето. Скотко, Сузан П. Левин и Рик Голдстајн ги анкетирале браќата и сестрите на национално ниво, а од учесниците во истражувањето, девет проценти од децата на возраст од 9 до 11 години и седум проценти од постарите браќа и сестри признале дека  чувствуваат срам, генерално, од нивниот брат или сестра со Даунов синдром.

„Најчесто, овие чувства на срам се привремени, а браќата и сестрите честопати имаат проблем да се сетат на овие моменти години подоцна“, вели Скотко. Најважно од се е да се препознае дека искуството на братот или сестрата е паралелно со искуството на родителите. Како и возрасните, децата очајно сакаат информации за здравјето на нивните браќа и сестри, но тие често се исклучени од разговорите што родителите ги водат со лекарите, специјалните едукатори, логопедите и останатите терапевти со кои се сретнуваат. Имагинацијата на детето е многу покреативна од самата реалност па затоа е многу лесно детето во својот ум да креира огромно и лошо сценарио и дури да мисли дека нарушувањето е заразно.

Препорачливо е да се има проактивен пристап за информирање на браќата и сестрите за дијагнозата,да се најдат книги соодветни на возраста на детето што можат да објаснат за состојбата. Доколку е возможно,корисно би било доколку детето присуствува на некоја сесија/третман на братот или сестрата. Да му се обрнува внимание на детето и да се разговара со него на сите теми адресирајќи ги сите негови грижи за и вон состојбата на братот/сестрата.

Авторката е специјална едукаторка и рехабилитаторка во Центар за психофизичко здравје Гаспар

* Колумните се лични ставови на авторите.

Најново

Последни колумни