Тестот, наречен Galleri, развиен од американската биотехнолошка компанија Grail, успеал да идентификува голем број различни видови рак — од кои три четвртини воопшто немаат постоечки програми за скрининг. Особено охрабрувачки е фактот што повеќе од половина од случаите биле откриени во рана, излечлива фаза.
Galleri функционира така што во крвта бара мали фрагменти на ДНК што се одвојуваат од туморот, овозможувајќи откривање на рак пред појавата на симптоми. Во клиничкото испитување учествувале 25.000 возрасни лица од САД и Канада во период од една година. Резултатите покажуваат дека кај скоро 1% од нив тестот бил позитивен, а кај 62% потоа е потврден рак.
„Овие податоци покажуваат дека овој тест би можел фундаментално да го промени пристапот кон раната дијагноза на рак,“ изјави д-р Нима Набавизадех од Универзитетот за здравство и наука во Орегон. „Колку порано го откриеме ракот, толку поголеми се шансите за успешно лекување и дури целосно излекување.“
Тестот, кој моментално се испитува и во рамки на британскиот NHS, импресивно исклучил присуство на рак кај повеќе од 99% од негативно тестираните пациенти, што значи дека е исклучително прецизен.
Она што го издвојува Galleri од останатите методи е тоа што открил три четвртини од раковите што немаат национална програма за скрининг — како рак на јајници, црн дроб, желудник, мочен меур и панкреас. Исто така, тестот точно ја идентификувал локацијата на туморот кај девет од десет пациенти.
Сепак, научниците предупредуваат дека треба дополнителни докази за да се потврди дали ваквиот пристап навистина го намалува бројот на смртни случаи. Професорката Клер Тарнбул од Институтот за истражување на рак во Лондон истакна дека „податоци од рандомизирани студии, со смртност како краен резултат, се клучни за да се докаже реалната корист“.
Целосните резултати ќе бидат претставени на Конгресот на Европското здружение за медицинска онкологија во Берлин, а се очекува следната година да бидат објавени и резултатите од тригодишното испитување на NHS со 140.000 пациенти во Англија. Ако тие потврдат успех, тестот би можел да се прошири на над еден милион лица.
Претседателот на Grail, Сер Харпал Кумар, го опиша напредокот како „неверојатно убедлив“, нагласувајќи дека „најголем дел од луѓето умираат од рак затоа што болеста се открива предоцна“.
И додека некои експерти предупредуваат на опасност од „претерана дијагноза“, сите се согласуваат во едно: ако овие резултати се потврдат, едноставен тест на крвта би можел да стане најсилното оружје во борбата против ракот — и да спаси милиони животи.
Извор: BBC
