Опсадна состојба во Софија поради Џон Малкович, судири пред театарот, лута толпа ги напаѓа културните дејци: „Ни ја исмеваат земјата!“
„Тоа е прилично необична реакција, но ова е чудно време во светот – се повеќе луѓе сакаат да цензурираат работи со кои не се согласуваат. Претставата од 19 век, во режија на американскиот актер Џон Малкович, ги налути националистите во Бугарија кои ја сметаат за навреда за земјата, што холивудската ѕвезда ја отфрла.
Минатонеделната премиера на претставата „Оружјето и човекот“ на ирскиот писател Џорџ Бернард Шо предизвика бурни протести на националистичките групи. Држејќи транспаренти на кои пишуваше „Малкович, оди дома“, демонстрантите во четвртокот го блокираа пристапот до Националниот театар „Иван Вазов“ во Софија, пред да се обидат да упаднат во зградата, обвинувајќи го 70-годишниот режисер дека ја исмева историјата на земјата и нејзините граѓани.
„Оваа претстава е срамота и мора да се забрани. Ги исмева нашите предци кои загинаа за Бугарија“, извикуваше 21-годишната студентка Јоана Илијева, која беше во разгневената толпа.
Откако претставата беше премиерно изведена во речиси празно гледалиште, Малкович рече дека е запрепастен од тоа како била примена неговата продукција.
„Тоа е прилично необична реакција, но ова е чудно време во светот – се повеќе луѓе сакаат да цензурираат работи со кои не се согласуваат“, рече тој на прес-конференција, заедно со неколку актери на сцената.
Веејќи бугарски знамиња, толпа гневни демонстранти вербално и физички ги нападнаа директорот на театарот и поранешниот министер за култура. Обвинителството отвори истрага за конфликтите.
Претставата е хумористичен поглед на српско-бугарскиот конфликт на крајот на 19 век, кој зборува за апсурдноста на војната и ги разоткрива сите недостатоци на обожавањето на херојството и милитаризмот. Тоа е „шармантна, лесна, некако антивоена“ комедија што Малкович веќе ја имаше поставено на Бродвеј во 1985 година. Малкович смета дека потрагата на претставата за историска точност е „застрашувачки наивна“. Шо „не знаеше ништо за Бугарија и само сакаше место за организирање на војната“, рече Малкович. Тој додаде дека е „прилично сигурен дека никогаш не навредил ниту една од 47-те земји“ во кои работел, додавајќи дека такво обвинување „може да поднесат само луѓе кои воопшто не го познаваат“.
„Мислам дека воопшто не се работи за шоуто. И не сум ни сигурен дека се работи за мене, навистина“, рече тој.
Тој е убеден дека екстремно десничарските демонстранти само се обидуваат да привлечат „внимание кон работите што ги сакаат“.
Бугарија, најсиромашната земја во ЕУ, е зафатена од политички превирања од 2021 година, што е од корист за екстремната десница во земјата, која трпи зголемени проруски кампањи за дезинформација, велат невладините организации во Бугарија.
За проруската, ултранационалистичка партија Вазраждана, третата по големина сила во парламентот, играта на Малкович е просечна и мириса на лоша глума.
Бугарскиот конзервативен сојуз на писатели СБП извести дека за „ваквите дела“ нема место во Бугарија, бидејќи тие се „исмејување на илјадниците војници кои паднаа за слободата и повторното обединување на земјата“.
Претставата веќе двапати ја постави бугарскиот режисер Николај Пољаков во 1995 и 2000 година, но не предизвика никаков гнев во јавноста.
„Во моментов атмосферата е многу понапната, се разгоруваат страстите и се разгорува омразата против се што е западно и американско“, изјави Пољаков за АФП.
Николај Христов, 66-годишен архитект кој ја гледал комедијата со неговата сопруга во петокот, рече дека нема „ништо антибугарско“ во „забавната“ претстава, додавајќи дека се работи „повеќе за љубов, лаги и погрешно разбрана чест“. . Европската асоцијација на независни уметности (ЕАИПА) го осуди „директното попречување на слободата на уметничкото изразување од страна на екстремно десничарските активисти, под изговор дека ја исмеваат бугарската национална гордост“.
„Порастот на омразата и агресијата во Европа е директно поткопување на основните човекови права“, рече EAIPA.
