Иако светот никогаш не бил поврзан повеќе благодарение на паметните телефони и социјалните мрежи, речиси една четвртина од светското население денес се чувствува изолирано.
Осаменоста расте во сите возрасни групи
Во групата млади на возраст од 16 до 24 години, уделот на оние кои секојдневно контактираат со пријатели се намалил од 44% во 2015 година на 36% во 2022 година. Истовремено, кај постарите лица над 65 години, процентот на оние што никогаш не се гледаат со пријатели пораснал за 5,5 процентни поени – на 11,4%.
Според истражувањето, чувството на осаменост е поврзано не само со зголемен ризик од мозочен удар, срцеви заболувања, депресија и стрес, туку и со понизок работен учинок и поголема веројатност за невработеност или рано напуштање на образованието.
Мажите и младите – нови ризични групи
Иако традиционално жените почесто пријавувале осаменост, во последните години ситуацијата се променила. Мажите и младите сè повеќе се издвојуваат како нови ризични групи. „Од 2018 до 2022 година, кај мажите се забележува значително влошување и во интензитетот на осаменоста и во квалитетот на социјалните односи“, стои во извештајот на OECD.
Невработеноста, ниските приходи и животот во самотија се исто така значајни фактори што ја зголемуваат веројатноста за осаменост. Според анализата, невработените лица и оние со најниски примања се речиси двојно поосамени во споредба со остатокот од популацијата.
Технологијата не ја намалила осаменоста
Иако интернетот и социјалните мрежи требаше да ја зголемат поврзаноста меѓу луѓето, резултатите покажуваат спротивно. Во индустријализираните земји во последните 15 години се бележи континуиран пад на личните контакти, додека комуникацијата преку дигитални канали се зголемува.
Американската организација Gallup уште во 2024 година предупреди дека растечката осаменост има „сериозни физички и ментални последици“. Иако користењето интернет може да помогне – особено кај постарите лица – прекумерната употреба на паметни телефони и зависноста од социјални медиуми кај младите често доведуваат до дополнителни проблеми со менталното здравје.
Осаменоста како глобален здравствен проблем
Во 2023 година, американскиот хирург Вивек Марти ја опиша осаменоста како „епидемија“ која води кон зголемен ризик од кардиоваскуларни болести, деменција, мозочен удар, анксиозност и прерана смрт. Светската здравствена организација (СЗО) на крајот на истата година ја вклучи осаменоста на списокот на значајни здравствени предизвици.
Дополнително, истражување на Харвард од 2025 година покажа дека кај лицата постари од 50 години кои се „хронично осамени“ постои 56% поголема веројатност да доживеат мозочен удар во споредба со своите врсници.
Иако технологијата нè поврзува повеќе од кога било, растечката осаменост потсетува дека човечките односи не можат целосно да се заменат со дигитална комуникација.
Извор: Index.hr
