По неколку недели дискусии, теории на заговор и шпекулации на социјалните мрежи, научниците конечно потврдија дека меѓуѕвезданиот објект 3I/Atlas е комета со природно потекло. Најновиот доказ дојде од Јужноафриканската Република, каде телескопот MeerKAT првпат детектира радио сигнал од овој објект.
Но, што всушност значи оваа детекција?
Иако спомнувањето на радио сигнал веднаш буди асоцијации на технолошко потекло, во овој случај станува збор за природна појава. MeerKAT, систем од 64 антени со дијаметар од 13,5 метри, управуван од Јужноафриканската опсерваторија за радиоастрономија, забележал нешто сосема поинакво: „Забележана е OH апсорпција на линиите од 1665 и 1667 MHz“, наведоа истражувачите.
Со други зборови, детектирани се радио линии на апсорпција на хидроксилни радикали (OH молекули) — типичен знак на активност кај комети. Кога кометата се приближува до Сонцето, мразот на нејзината површина се сублимира и ослободува гасови, што доведува до појава на овие карактеристични радио фреквенциски линии. Бидејќи 3I/Atlas бил многу близу до Сонцето, линиите се појавиле во апсорпција, а не во емисија.
OH молекули
OH молекулите се познати по тоа што можат да апсорбираат или емитуваат зрачење на специфични фреквенции и претходно биле забележани и во маглини и региони каде се создаваат нови ѕвезди. Тие им помагаат на астрономите да мапираат области во вселената богати со вода и активни ѕвездени процеси, бидејќи можат да „светат“ во радио фреквенцискиот опсег.
MeerKAT го детектираше сигналот на 24 октомври, пет дена пред кометата да ја достигне својата најблиска точка до Сонцето. Претходните обиди на 20 и 28 септември не дадоа резултати.
Астрофизичарот Ави Лоеб беше меѓу првите кои повикаа на вакви набљудувања: „Пред пет недели ги охрабрив радио-опсерваториите како MeerKAT да побараат радио-емисии од 3I/Atlas, бидејќи насоката на неговиот пристигнување се совпаѓа со насоката од каде во 1977 беше детектиран славниот Wow! сигнал на фреквенција од 1,4204556 GHz“, напиша Лоеб на платформата Medium. „Веднаш потоа бев известен дека 3I/Atlas ќе се следи со радио-телескопи како MeerKAT.“
Сепак, Лоеб признава: „не е забележано никаков радио-сигнал од 3I/Atlas освен OH апсорпцискиот сигнал“. И покрај тоа, смета дека треба да продолжат набљудувањата за да се утврди дали OH емисијата е постојана или повремена, како и да се анализира структурата на опашката на кометата.
Забележете го датумот
Лоеб, кој претходно отворено разгледувал можност за технолошко потекло на објектот, не се откажува од понатамошни истражувања.
„На 16 март 2026 година, 3I/Atlas ќе помине на растојание од 53 милиони километри од Јупитер. Тогаш вселенското летало Juno ќе го користи својот диполен приемник за да бара радио сигнал од 3I/Atlas на ниски фреквенции од 50 Hz до 40 MHz“, напиша тој.
