Владимир Путин ја заострува нуклеарната реторика: наредба за подготовки за тестирање по изјавата на Доналд Трамп

Рускиот претседател Владимир Путин, на состанок со Советот за безбедност на Русија, нареди подготовка на предлози за можно обновување на нуклеарни тестови — одговор на неодамнешната изјава на американскиот претседател Доналд Трамп дека САД ќе ја обноват праксата на нуклеарно тестирање. Оваа ескалација на реториката ја вклучува и можноста Русија „ретроактивно“ да ги следи САД, доколку тие навистина пристапат кон нуклеарни тестови.

Путин на седницата на Советот за безбедност во Кремљ изјави дека Русија „мора да биде подготвена да реагира симетрично“ доколку САД решат да го напуштат долгогодишниот мораториум за нуклеарни тестови. Тој наложи координирана анализа од Министерството за одбрана, Министерството за надворешни работи и безбедносните служби, со цел да се подготват сценарија за реакција „во случај Вашингтон да премине од зборови на дела“. Кремљскиот портпарол Дмитриј Песков подоцна објасни дека не станува збор за одлука да се извршат тестови, туку за проценка на ситуацијата и подготовка на можни мерки.

Потегот на Москва е одговор на новата нуклеарна реторика на Вашингтон. Американскиот претседател Трамп на крајот од октомври изјави дека „Америка ќе се однесува еднакво со сите други сили“ кога станува збор за нуклеарното оружје, и дека Пентагон веќе добил насоки за подготвителни активности. Иако подоцна неговиот секретар за енергија Крис Рајт нагласи дека станува збор за „симулациски и технолошки тестови“ без експлозии, руската страна го сфати сигналот како предупредување дека се отвора нов простор за трка во вооружување.

Аналитичарите проценуваат дека руската иницијатива има повеќе симболичен отколку оперативен карактер. Според проценките на Центарот за стратешки и меѓународни студии (CSIS), Москва сака да демонстрира политичка решителност и да испрати порака до САД дека секоја промена на статус квото ќе биде следена со реципрочен одговор. Доколку, сепак, дојде до вистински тестови, тоа би значело крај на три деценискиот неформален мораториум и отворање на нова ера на нуклеарна конкуренција меѓу двете суперсили.

Во такво сценарио, предупредуваат аналитичарите, би се нарушила кревката архитектура на меѓународната контрола на оружјето, би се зголемиле тензиите на повеќе фронтови, а би се поттикнале и други земји со нуклеарен капацитет да го преиспитаат сопствениот статус. Досега и САД и Русија се придржуваат кон Договорот за сеопфатна забрана на нуклеарни тестови, иако истиот никогаш не беше формално ратификуван од страна на Вашингтон.

Официјалната позиција на Москва останува дека Русија нема прва да го наруши мораториумот, но ќе одговори ако тоа го направат САД. Овој потег, сепак, ја потврдува новата етапа на непредвидливост во односите меѓу двете најголеми нуклеарни сили. И додека Кремљ се обидува да проектира и сила и рационалност, наредбата на Путин испраќа јасна порака дека светот повторно се доближува до опасна точка — онаа кога симболичната подготовка може лесно да прерасне во реална закана.

е-Трн да боцка во твојот инбокс

Последни колумни