Новиот закон им овозможува на окупациските власти да запленуваат станбени простори кои „покажуваат знаци дека се без сопственик“, иако во реалноста сопствениците најчесто се лица кои побегнале или биле убиени за време на руската инвазија врз Украина.
Со овој потег, осмислен за зацврстување на контролата на Москва врз нелегално анектираните територии и за „русификација“ на преостанатото население, се наложува и конфискација на имот на Украинци кои немаат „валидна“ документација. Проблемот е што сопственоста мора да се докаже лично, а документите се прифаќаат исклучиво доколку лицето поседува руски пасош, објави Kyiv Independent.
„Во целосен очај сум што Русите ми го одземаат станот, а јас сум немоќна да го спречам тоа“, изјави за медиумот 30-годишната Ана Шевченко, која живеела во Мариупол кога Русија ја започна инвазијата во 2022 година.
„Тој дом ги чува сите мои спомени од детството. Многу го сакам.“
Новата уредба е само последен чекор во систематската пљачка на украински имот што започнува веднаш по окупацијата на одредена област. Петро Андриушченко, раководител на Центарот за проучување на окупацијата, изјави дека законот „официјално го легализира процесот“ и им дава моќ на окупациските власти да „запленат сечиј имот по сопствено наоѓање, едноставно со одбивање да ги признаат документите за сопственост“.
Според него, само во Мариупол досега се заземени околу 5.000 станови, а бројот расте за 100 до 200 неделно. Уредбата се однесува на окупираните делови од Доњецката, Луганската, Запорошката и Херсонската област, каде што, според извештај на Le Figaro од октомври, речиси 25.000 недвижности биле прогласени за „без сопственик“.
За Ана, враќањето не е опција. Таа вели дека не може да оди таму бидејќи би морала да добие руски пасош, а поради своите проукраински ставови се плаши за сопствената безбедност. Во меѓувреме, нејзин роднина што останал во Мариупол живее во станот, но без официјално право на сопственост, што значи дека во секој момент може да биде иселен.
Според законот, конфискуваните домови можат да им се доделат на локални жители кои ги изгубиле своите домови, на подстанари, но и за сместување на руски функционери и персонал на окупациската администрација. Андриушченко наведува дека таканаречените „безсопственички“ недвижности најпрво ги добиваат припадници на безбедносните структури, потоа вработени во јавниот сектор, како и доселеници од Русија.
Украинското движење на отпорот „Жолта лента“ објави дека дел од запленетите станови им се доделуваат и на припадници на руската војска. Јулија Боклах, коизвршна директорка на организацијата „Helping to Leave“, вели дека постојат бројни извештаи од Мариупол според кои руски агенти за недвижности продавале станови на локални жители на Руси „по поволни цени“.
„Ова ја продолжува руската криминална политика на замена на Украинците со Руси на окупираните територии, која се спроведува со децении“, додава таа.
Иако дел од Украинците сè уште успеваат да побегнат од окупираните подрачја, Боклах предупредува дека новата уредба дополнително ќе им ја отежне одлуката. „Многу луѓе не се осмелуваат да заминат, знаејќи дека Русите ќе им ги одземат домовите. Овој закон веројатно ќе го направи процесот уште посистематски“, вели таа.
Некои луѓе со кои разговарал Kyiv Independent во октомври изјавиле дека планирале да се вратат токму од страв дека ќе го изгубат својот имот. „Штотуку изградивме куќа… Како сега да ја напуштиме и сè да им го дадеме на Русите?“, рекла жена од окупираниот дел на Запорошката област.
„Русите не само што секојдневно им ги одземаат домовите на Украинците“, заклучува Боклах. „Тие своите злосторства ги прогласуваат за закон.“
Извор: Index.hr
