Зградата на загребачкиот Вјесник, која изминатата ноќ целосно изгоре во пожар, некогаш беше центар на најмоќната новинско-издавачка компанија во југоисточна Европа. Во своите златни години, во 1980-тите, компанијата имала речиси 6000 вработени и годишно продавала повеќе од 200 милиони весници и списанија.
Вјесник (Новинско-издавачка, печатарска и продажна организација), со седиште во зградата на Славонска авенија во Загреб, во поранешна Југославија го обезбеди статусот на најуспешна медиумска куќа. До крајот на 1980-тите по влијание и тираж го надмина и српскиот печат – Борба и моќната Политика.
Камен-темелникот поставен во 1959 година
Ова значајно седиште на загрепското новинарство било осмислено под водство на партизанскиот генерал Ѓуро Кладарин, кој во 1953 година станал директор на Вјесник. Тој започнал амбициозен проект: обединување на разбиените редакции и изградба на модерна печатница. Камен-темелникот за легендарниот облакодер бил поставен во 1959 година, кога на Вјесник му биле приклучени повеќе помали издавачки куќи, а започнало и издавањето на Аренa, Глобус и најуспешниот производ – Вечерњи лист.
Архитект на облакодерот бил Антун Улрих. Објектот бил целосно опремен за новинарско-издавачка дејност и во 1972 година примил први редакции. Следеше раст на издаваштвото, а Вјесник станал водечка медиумска куќа во Југославија во 1984 година, кога ја надминал Политика по тираж.
Златните години и Универзијадата
Меѓу 1985 и 1987 година Вјесник ги достигнал највисоките тиражи. Во 1985 година биле отпечатени 267 милиони изданија, а продадени повеќе од 223 милиони – бројки импресивни и по денешни европски стандарди. Дневно се печателе 732.000 примероци, а продавале повеќе од 611.000.
Врвот на угледот бил за време на Универзијадата во 1987 година. Во 1988 година следува реорганизација и технолошка револуција: компјутеризација, печатење во Франкфурт и Осиек, нов печатен центар и трансформација во Вјесник. Во тој период компанијата имала 5942 вработени и издавала повеќе од 20 весници, списанија и други изданија.
Во 1988 година биле отпечатени над 243 милиони примероци, а продадени повеќе од 195 милиони. Печатницата трошела 34.000 тони хартија годишно, а мрежата на продажни места броела околу 1150 сопствени киосци.
Падот на медиумскиот гигант
По 1989 година и распадот на Југославија започнал и „падот на Вјесник“. Во следните децении куќата постепено се распаднала. Комплексот го напуштиле EPH (Hanza Media), Тисак, а со заминувањето на Вечерњи лист и гаснењето на весникот Вјесник во 2012 година исчезнала и последната голема редакција.
Печатницата Вјесник д.д., последниот значаен корисник на комплексот, завршила во ликвидација во 2022 година. Последниот медиум што работел во облакодерот бил радио Laganini FM, кој поради пожарот морал да го прекине емитувањето.
Не само пожар – туку и катастрофална поплава
Освен во пожарите, зградата била сериозно оштетена и во разорната поплава во Загреб на 26 октомври 1964 година, кога биле уништени редакциите на Вечерњи лист и Спортске новости, дел од печатницата, телефонската централа и големи складишта со хартија. Водата почнала да навлегува во 3 часот наутро, а околу 200 вработени се бореле да го спасат објектот.
Зградата на загребачкиот Вјесник остана симбол на моќта на хрватското новинарство. За неговата важност пишувал и легендарниот новинар Ѓорѓе Зелмановиќ, кој истакна дека Вјесник, заедно со германскиот Шпрингер, бил една од најголемите издавачки куќи во Европа.
