Речиси се што не опкружува содржи боја само по себе. Како дете си замислував дека има големи природни бунари исполнети со различни готови бои, слични на кофи за варосување, од кои ја вадиме потребната нијанса и едноставно бојадисуваме се околу нас. Можеби нема такви бунари, но не бев далеку од вистината кога мислев дека природата ни дава бои.
Со илјадници години луѓето користеле природни бои, но со доаѓањето на индустриската ера и зголемувањето на производството во сите индустрии, особено во модата, се зголемува и побарувачката за бои. Природните потоа мораа да се заменат со синтетички за да се задоволат сите барања, како по количина, така и по можност за примена на различни материјали и за различни намени.
Како индустријата за бои ја деградира животната средина?
Индустријата за бои е најголемиот проблем за водата поради неколку причини. Прво, треба да се забележи дека е еден од најголемите потрошувачи, кој користи повеќе од пет трилиони литри годишно. Друга работа се многубројните токсични и загадувачки хемикалии кои ги содржат синтетичките бои, од кои има околу 70 видови. Во однос на претходниот, податоците покажуваат дека околу 200.000 тони бои се испуштаат во отпадните води годишно поради наводната неефикасност на индустриското боење. Тоа значи дека големи количини од споменатите хемикалии завршуваат во природата. Покрај тоа, оваа индустрија користи околу килограм хемикалии по килограм произведена ткаенина, од кои само 50 грама се боја.
Бои базирани на бактерии
Двајца научници кои се занимаваат со синтетичка биологија смислиле начин за производство на бои за текстил преку биолошки процес. Во целиот процес, од создавањето до фиксирањето на бојата во ткаенината, биологијата ја заменува хемијата.
Првиот чекор е да се открие кој организам во природата може да произведе одредена боја. Она што е важно да се истакне е дека тоа се прави онлајн со помош на специјална технологија, што значи дека не се прави на физички примерок. Значи, секвенционирањето на ДНК се прави онлајн преку база на податоци, со цел точно да се лоцираат гените кои водат до производство на пигмент. Откако ќе се идентификуваат ензимите кои ја произведуваат точната природна боја, научниците потоа ги модифицираат бактериите (микроорганизмите) со тие ДНК секвенци, со цел да им овозможат самите да ги произведат споменатите ензими.
Следниот чекор е да се достави мала количина на модифицирани микроорганизми до клиентите, кои добиваат боја преку ферментација. Боите се одгледуваат на обновливи суровини. Ова значи дека овие микроорганизми растат на суровини како шеќер, квасец и растителни нуспроизводи. Микроорганизмите се делат на секои 20 минути, што е многу брз процес, што резултира со големи количини течност/боја за само два дена. Добиената течност се истура директно во вообичаените машини за боење, без додавање на токсични хемикалии.
Како што објаснуваат научниците, можно е боите да се фиксираат на ткаенината со сосема природен биолошки процес. Во традиционалниот процес на боење, неопходно е да се додадат агресивни хемикалии и тешки метали, но нивните модифицирани микроорганизми имаат способност да ги концентрираат хранливите соли и металите кои се веќе присутни во водата до нивоа што го олеснуваат поврзувањето.
Модната индустрија би можела да се истакне како главен загадувач кога се во прашање синтетичките бои, имајќи предвид дека годишно се произведуваат повеќе од 100 милијарди парчиња облека, поради што овие наоди се толку значајни.
Извор: energetskiportal.rs Автор: Катарина Вуинац
