Улиците во Иран се „трансформирани“ бидејќи сè повеќе жени го избегнуваат задолжителниот хиџаб
Иранската новинарка Зеинаб Рахими, повеќе од две години дбива да го носи задолжителнит хиџаб повеќе, иако постои ризикот од апсење и затвор.
Таа е меѓу растечкиот број жени и девојки кои престанаа да ја покриваат главата во јавност, со што директно им пркосат на свештеничките владетели во земјата.
„Уживам да гледам жени како се облекуваат како што сакаат и ја пуштаат косата“, изјави Рахими за Радио Фарда на РСЕ/РЛ, опишувајќи ја видливата промена на улиците на Техеран, иранскиот главен град.
„Не сме го доживеале ова во нашата земја многу години“, додаде 22-годишната девојка. „Прекрасно е кога не мора да се завиткувате, особено кога отсекогаш сте се налутиле на тоа.“
Пресвртна точка
Пресвртната точка беа протестите против естаблишментот што го потресоа Иран во 2022 година, по смртта во притвор на Махса Амини, млада жена која беше уапсена за кршење на законот за хиџаб.
Жените беа на чело на протестите, за време на кои некои го соблекоа и го запалија својот хиџаб. Демонстрациите се претворија во најголема закана за властите во последните децении, а некои демонстранти повикаа на крај на клерикалното владеење.
По протестите, властите првично се обидоа да го удвојат спроведувањето на хиџабот, кој е задолжителен веднаш по Исламската револуција во 1979 година.
Тврдокорните пратеници минатата година донесоа нов контроверзен закон за спроведување на хиџабот според кој прекршителите ќе се соочат со долги затворски казни, високи казни и забрани за патување.
Но, претпазливи да не предизвикаат немири, Врховниот совет за национална безбедност на Иран го суспендираше спроведувањето на законот за хиџаб и целомудрие.
Член на Советот за целесообразност на Иран, кој служи како советодавно тело на врховниот лидер, овој месец изјави дека новиот закон за хиџаб е неспроведлив.
Мохамед Реза Бахонар им рече на новинарите на 3 октомври дека во суштина „нема закон за задолжително носење хиџаб на сила“.
Неговите коментари предизвикаа негодување меѓу тврдокорните. Но, тие исто така ја истакнаа реалноста на теренот во големите градови каде што властите го олабавија спроведувањето на хиџабот, клучен столб на Исламската република.
Неповратни промени
Радио Фарда разговараше со 12 жени во седум ирански градови кои рекоа дека бројот на жени кои се откажуваат од исламската шамија се зголемил на улиците и во кафулињата и рестораните во последните години.
Рахими, иранската новинарка, рече дека избегнувањето на хиџабот од страна на жените е постепено.
По протестите во 2022 година, жените кои не носеа хиџаб чуваа шамија во чантата или лабаво околу рамената во случај да им се приближи полиција за морал, која го спроведуваше хиџабот, рече таа.
„Денес, жените излегуваат целосно без шамија“, рече Рахими. „Тие не ја носат и не ја држат околу рамената или во чантите.“
И покрај промената, Рахими рече дека значителен број жени сè уште носат шамија од страв од одмазда од властите.
Непочитувањето на законот за хиџаб е најостро во поголемите градови. Но, дури и во помалите градови и места, ставовите кон правата на жените, вклучително и слободата да изберат што да носат, се менуваат, а жените им пркосат на властите.
Жена во југозападниот град Јасуџ, која зборуваше под услов да остане анонимна, рече дека „процентот на жени кои излегуваат без хиџаб во Јасуџ е многу помал отколку во Техеран, но локалното население ги гледа овие жени како храбри“.
Многу Иранки веруваат дека промените се тука за да останат.
„Оваа промена не може да се врати или контролира“, изјави за Радио Фарда Моџган Иланлу, режисерка со седиште во Техеран која ги документирала борбите на иранските жени. „Но, тоа не значи дека владата го променила својот став за хиџабот“.
Иланлу додаде дека властите биле „принудени да се повлечат“ поради „решителноста на иранските жени кои се бореле со заби и нокти за своето право да носат што сакаат и сега се стремат да го заштитат тоа достигнување“.
„Властите знаат дека ако се спротивстават, тоа ќе ги чини и ќе ги повреди длабоко“, рече таа.
Извор: Радио Слободна Еврпа
