Пронајден во архивите на MIT, „ELIZA“, е пионерски софтвер кој беше вратен во живот од тим наречен „софтверски археолози“.
Развиена во 1960-тите од страна на професорот на МИТ Џозеф Вајзенбаум, ELIZA го добила името по Елиза Дулитл, протагонистката од драмата „Пигмалион“, која го трансформира нејзиниот говор за да стане член на високото општество.
Првично, ELIZA функционираше како едноставен комуникациски модел, имитирајќи терапевт, одговарајќи на информациите од корисникот со прашања и создавајќи дијалог кој наликува на сесии со човечки терапевт.
Сепак од денешен аспект повеќе од јасно е влијанието на ELIZA врз развојот на вештачката интелигенција. Во трудот објавен на arXiv, истражувачите истакнаа како скриптата „Доктор“ на ELIZAА симулира психотерапевтска сесија, одговарајќи на текстовите како „Мажите се сите слични“ со предупредувања како „На кој начин?“. Овој ран модел ги постави основните концепти за денешните технологии за вештачка интелигенција.
Оригиналниот код на Вајзенбаум беше напишан на веќе застарен програмски јазик наречен Michigan Algorithm Decoder Symmetric List Processor (MAD-SLIP). Сепак, таа наскоро беше преведена на Lisp бидејќи технологијата се шири низ раниот интернет.
Додека верзијата на Lisp се здоби со популарност, се сметаше дека оригиналниот код е изгубен до 2021 година кога Џеф Шрејгер, когнитивен научник од Универзитетот Стенфорд и Мајлс Кроули, архивар од МИТ, го открија меѓу трудовите на Вајзенбаум.
„Особено ме интересира како размислувале раните пионери на вештачката интелигенција“, изјави Шрејгер за Live Science. „Да се има код на компјутерските научници е исто толку блиску до тоа да се има запис за нивните мисли, и како што ELIZA беше, и останува, во добро или во лошо, камен темелник на раната вештачка интелигенција, сакам да знам што имаше во неговиот ум“.
Истражувачите не знаеле ни дали кодот ќе функционира, а единствениот начин да се продолжи е да го испробаат.
Оживувањето на првиот четбот во светот беше огромен предизвик. Тимот мораше макотрпно да го исчисти и дебагира оригиналниот код и да развие емулатор што го отсликува компјутерот од 1960-тите кој првично управуваше со ELIZA. Нивните напори кулминираа на 21 декември, кога ELIZA беше вратена во живот за прв пат по шест децении.
„Со тоа што го активиравме, покажавме дека ова е, всушност, дел од вистинската лоза на ELIZA и дека не само што функционираше, туку и работеше исклучително добро“, рече Шрагер. Тимот откри грешка во кодот што предизвика паѓање на програмата кога корисниците внесуваа броеви.
Враќањето на ELIZA во оперативен статус е повеќе од само техничко достигнување; нагласува едно пошироко прашање во областа на компјутерската наука, која дава приоритет на иновациите наместо зачувувањето на нејзината историја. Овој надзор може да доведе до губење на суштинското знаење и разбирање.
Препознавањето на пресвртниците во пресметките како составен дел на нашето културно наследство е од суштинско значење. Ја нагласува потребата од колективни напори за одржување и заштита на овие рани дигитални артефакти, обезбедувајќи тие да останат дел од нашето глобално културно наследство.
