Австрија се уште е во шок по едно од најужасните злосторства во нејзината понова историја. Масакрот во гимназијата во Грац, во кој загинаа десет лица, а 11 беа тешко ранети, го изврши 21-годишниот Австриец Артур А. – млад човек чии портрети и минато се се повеќе во фокусот на јавноста и истражителите.
Во средата и четвртокот австриските медиуми ги објавија првите фотографии од насилниците, кои дополнително го зголемуваат чувството на непријатност и неверување. На едната Артур седи со мала мачка пред себе, а на другата позира опуштено, речиси наивно, како и секој друг млад човек на негова возраст. Косата му паѓа над челото, лицето му е тенко, изразот речиси момчешки. Тешко е да се помисли дека оваа личност е одговорна за едно од најголемите крвави бањи во модерна Австрија.
Артур А. живеел во предградијата на Грац со својата мајка, самохран родител со австриско потекло. Според официјалните податоци, неговиот татко има ерменско потекло. Во населбата каде што живееле никој не пријавил дека младиот човек се однесува сомнително, но некои соседи зборуваат за повлечен и тивок млад човек кој немал многу пријатели. Очигледно не бил склон кон друштвени собири или излегувања.
Непосредно пред да го изврши масакрот, Артур преку мобилен телефон и испратил на мајка си кратко видео. Во таа снимка тој побара прошка за „тоа што сега има намера да го направи“ и се заблагодари на својата мајка за се и за „грижата што му ја пружила“. Според истражителите, мајката го отворила видеото 24 минути откако го добила. Во тој момент, злосторството веќе било извршено – биле одземени десет животи, а Артур си го одзел животот.
Најмладата жртва е 14-годишно девојче. Останатите жртви биле на возраст од 15 до 17 години – млади ученици кои штотуку дошле на училиште во тој кобен вторник, не знаејќи што ги чека. Меѓу убиените е и 59-годишна учителка, која нејзините колеги ја опишаа како посветена, нежна и сакана од нејзините ученици.
Според информациите потврдени од австриските власти, Артур А поседувал карта за оружје (Waffenbesitzkarte), документ кој дозволува поседување и набавување огнено оружје од категорија Б, но не и нивно носење. За тоа ви треба посебна воена лична карта, т.н. Waffenpass.
Според законот, оружјето мора да се транспортира истоварено и во заклучен контејнер, на пример до стрелиште. Но, Артур, се чини, го прекрши тој закон и изврши масакр во училиштето со најмалку два вида оружје, пиштол и сачмарка. Како првично го поседувал оружјето и зошто немало претходни предупредувања е предмет на опсежна истрага.
Шестте лица кои го преживеаја нападот се уште се лекуваат во Универзитетската болница ЛКХ во Грац. Четворица од нив се на одделението за интензивна нега, додека двајца се веќе префрлени на редовното одделение. Едно од лицата, кое во вторникот беше во критична состојба, сега е во стабилна состојба.
Во средата точно во 10 часот ширум Австрија со едноминутно молчење за жртвите во трагедијата. Црквите биеја со камбаните во знак на жалост, а во Виена заѕвони и ѕвоното на Свети Стефан, познато како Халбпумерин. Јавниот превоз во целата земја запре една минута. ОРФ ја прекина својата радио и телевизиска програма, а градските линии во Виена запреа дури 900 возила. На почетокот на седницата на Министерскиот совет се одржа и едноминутно молчење. Тоа беше знак на заедничка тага, солидарност и обид да се соочиме со трагедијата која засекогаш промени многу животи.
Вчера и денеска луѓето од рано наутро палеа свеќи и носеа цвеќиња, а некои донесоа и одредени цртежи и ги ставија пред гимназијата. Луѓето се лути и бесни што ова може да се случи во толку мирно соседство, не паметат таква трагедија.
Во првите детали што се појавија во гимназијата, таткото на момчето, кој бил присутен, рекол дека осомничениот намерно пукал во учениците во училницата. Таткото рекол дека се фрлил на подот и се преправал дека е мртов, изјави тој за телевизијата Пулс24. Тој рече дека со свои очи бил сведок на убиството на тројца соученици. Момчето побегнало неповредено, заедно со неговиот брат.
Медиумите претходно објавија дека напаѓачот со пиштол и сачмарка влегол во училишната зграда и дека пукал во ученици во две училници. Еден од нив некогаш бил наводно училницата каде што седел.
Инспекторите продолжуваат со интензивни испрашувања, анализа на дигитални траги, како и разговори со семејството на сторителот, професорите и познаниците. Фокусот е исто така на менталното здравје на сторителот, достапноста на оружјето, безбедносните пропусти и потенцијалните знаци кои можеби претходно биле игнорирани.
Една од трагично загинатите е 15-годишната Хана Акмаџиќ, девојче по потекло од Казин. Нејзиниот вујко Илхад Кендиќ раскажа колку се скршени.
„Таа беше мое дете, не само моја внука. Рајски цвет. Не ми се верува дека ја нема“со, овие зборови ја започна својата емотивна исповед Илхад.
Веста за трагедијата ја примил додека бил на Вир. На почетокот не знаел што точно се случило, само дека се работи за нешто страшно. Кога слушнал дека меѓу убиените е и Хана, светот му се срушил.
-Кога ја слушнав веста веднаш и се јавив, но таа не ми одговори. Само тишина. Срцето ми се скрши. Никогаш нема да го заборавам тој момент – ни вели Илхад.
Тој и неговото семејство живеат во Марибор, но секојдневно, барем преку СМС, бил во контакт со Хана, која живеела со семејството и постариот брат во Грац.
„Тоа ми беше доволно. Таа не беше само дете на сестра ми, таа беше како мое. Таа порасна со моите деца“, раскажува Илхад едвај задржувајќи ги солзите и продолжува:
„Беше повлечена, тивка, неверојатно добра и внимателна. Таа беше вид на дете кое секој родител може да го посака. Ги почитуваше постарите, го сакаше училиштето, секогаш беше со нејзината мајка. Никому не му пречеше, сите ја сакаа. Затоа Господ ја зеде. Таа беше премногу чиста за овој свет“.
Последен пат се виделе само неколку дена пред трагедијата, пред Бајрам.
„Ме прегрна, се насмеа… Не знаев дека ќе биде последен пат да ја видам. Никогаш не ја одвојував од моите деца. Таа беше дел од моето срце. И сега тој дел го нема. Сакаше да се запише на медицина, сакаше да им помага на другите, особено на децата“, рече Илхад, кој веднаш откако дознал од Вир замина во Грац.
„Накратко разговарав со сестра ми. Скршени сме. Само верата не одржува во живот, таа не спасува. Нека оди нашиот ангел во рајот“, заклучи Илхад.
Меѓу загинатите се Каид Ј., млад човек од Травник, како и Леа Бајрами (15) од Косово.
„Почитувано семејство, длабоко ме трогна веста за трагичната загуба на вашата ќерка од нашата општина, која го загуби животот во тежок напад што се случи денеска во Грац, Австрија. Овој сериозен настан длабоко не погоди сите нас. Загубата на еден млад живот е рана која остава неизбришлива трага во душата на секој од нас – напиша на Фејсбук“, Сокол Халити, претседателот на локалната општина.
