Следната пролет, телињата на канадскиот фармер Бен Левит ќе бидат меѓу првите во светот кои ќе се одгледуваат со посебна еколошка цел – да испуштаат помалку метан при варењето на храната. Во јуни, Левит почна вештачки да оплодува 107 крави и јуници со сперма од бик кој беше првиот на пазарот со генетска карактеристика на ниски емисии на метан.
„Селективно размножување за помали емисии (метан), сè додека не жртвуваме други бројки, изгледа како лесна задача“, рече канадскиот фармер.
Комерцијалната достапност на генетиката за производство на млечни крави кои испуштаат помалку метан може да помогне во намалувањето на еден од најголемите извори на стакленички гасови, велат научниците и експертите од сточарската индустрија.
Добитокот – главен извор на глобални емисии на метан?
Преживањето и подригнувањето на говедата е главен извор на глобалните емисии на метан. Генетската компанија Семекс, која продаваше сперма од бик Левит, рече дека ниското ниво на метан кој се испушта од добитокот може да ги намали емисиите на штетниот гас од канадските стада за 1,5 отсто годишно и за 20 до 30 отсто до 2050 година.
Компанијата започна со продажба на семе за говеда со ниска содржина на метан во 80 земји оваа пролет. Семето е продадено на сточари во Велика Британија, млекарници во САД и Словачка, рече потпретседателот на Семекс, Дру Слоун.
Ако одгледувањето на таквите говеда стане глобално, тоа би можело да има „големо влијание“ низ целиот свет, вели Дејвид Фран Митленер, професор по наука за животни на Универзитетот во Калифорнија, Беркли. Но, некои лидери во млечната индустрија не се убедени дека одгледувањето говеда кои испуштаат ниски нивоа на метан е опција, бидејќи мислат дека тоа може да доведе до дигестивни проблеми.
Канадското Министерство за земјоделство соопшти дека сè уште немаат проценка за тоа колку метан се произведува, но намалувањето на емисиите во сточарската индустрија е „исклучително важно“. Сточарството е извор на 14,5 отсто од емисиите на стакленички гасови во светот. Метанот е вториот најчест од овие гасови, по јаглерод диоксидот.
Оданочување на сточарите
Иако фармерите можат да даваат адитиви на добитокот за да го намалат производството на метан, нивните ефекти исчезнуваат откако добитокот ќе престане да ги јаде и тие не се одобрени за употреба во САД, рече Митленер. Семето за говеда кои испуштаат ниска содржина на метан е производ на партнерството помеѓу Semex и канадската агенција за млеко Лактанет, а се заснова на истражување на канадски научници.
Во април, Лактанет ја објави првата светска национална геномска проценка на метанот и произведе резултати за крави и јуници Холштајн на 6.000 фарми, што претставува речиси 60 отсто од канадските млечни фарми.
Канадската влада во моментов не нуди стимулации за одгледување говеда кои испуштаат ниска содржина на метан, но некои земји и прехранбени компании почнаа да ги охрабруваат сточарите да се префрлат на такви говеда. Во 2025 година, Нов Зеланд ќе почне да ги оданочува сточарите за метанот кој нивните говеда го испуштаат.
Матичната компанија на Нестле и Бургер Кинг, Restaurant Brands International, го решава проблемот со метанот во синџирите на снабдување со менување на начинот на исхрана на добитокот.
Дигестивни проблеми?
„Генетските промени се трајни и кумулативни низ идните генерации, така што може да доведат до значителни намалувања на метанот кој се испушта. Ова секако не е единствената алатка што може да ја користат производителите на млечни производи за да го намалат метанот, но можеби е наједноставниот и најевтин пристап“, рече потпретседателот за истражување и иновации на Semex, Мајкл Лохуис.
Други експерти за млеко веруваат дека таквиот пристап може да биде проблематичен. Вишиот потпретседател на финската млекарница Валио Јуха Нусијаинен предупредува дека одгледувањето говеда што подригнуваат помалку метан може да создаде дигестивни проблеми. Метанот го произведуваат микробите во цревата на кравата додека тие ги варат влакната, а не самото животно, вели тој.
Извор: N1
