Во објектот Чифте-амам, во Старата скопска чаршија, љубителите на уметноста имаат можност во рамките на уметничката поставка, насловена „75/75“ да ги видат врвните дела на домашните, но и регионалните уметници. Со оваа изложба, која предизвика голем интерес во јавноста, започнува одбележувањето на јубилејот 75 години од формирањето на Националната галерија.
Вгнездена во срцето на Скопје, Националната галерија „Чифте амам“ стои како безвременски
доказ за богатото културно наследство на Македонија. Веќе 75 години, оваа прекрасна институција е чувар на уметничкото изразување, зачувувајќи ги и промовирајќи ги највредните слики и скулптури на нацијата.
„Бидејќи 2 август е историскиот датум, на официјалното отворање на тогашната Уметничка галерија, на 19 јули 2023 година, започнавме со активности за одбележување на јубилејот 75 години од формирањето на Националната галерија. Континуираната успешна визија и мисија на нашата институција за собирање, чување, заштита и презентација на културното наследство, симболично ја крунисуваме со изложување на 75 ексклузивни уметнички дела – слики и скулптури. Селекцијата на едни од најрано прибавените експонати на нашата Колекција, вклучително и исклучително вредни, се базира на дела во кои ликовниот јазик на врвните мајстори се движи од класицизам до модернизам (преку неоромантизам, импресионизам, сецесија итн.), со акцент на студиозно третирање на фигурата и особено портретот. На мое големо задоволство, во најтоплиот период од година, сезона на годишни одмори, Чифте-амам на отворањето на изложбата беше дестинација на многубројни млади посетители, секако и нашата редовна и верна публика, кои во добро расположение ја подигнаа атмосфера и дадоа свој личен придонес во одбележување на славеничкиот момент“, посочува Дита Старова Ќерими, директорката на Националната галерија.
Основана во 1948 година, Националната галерија „Чифте амам“ го наоѓа својот дом во историска зграда од отоманската ера, позната како „Чифте амам“, што во превод значи „Двоен амам“. Првично дизајниран како јавна бања, овој архитектонски скапоцен камен беше пренаменет
во уметничка галерија, нудејќи неверојатен спој на шармот од стариот свет и модерните
уметнички изрази. Со текот на годините, галеријата еволуираше во културно
светилиште, прифаќајќи ја различноста и поттикнувајќи ја креативноста меѓу
уметниците и уметничките ентузијасти.
Националната галерија „Чифте амам“ низ децениите служеше како мост меѓу минатото и сегашноста, зачувувајќи го непроценливото културно наследство на Македонија. Изложбата ќе биде патување низ времето, одразувајќи ги различните периоди и влијанија кои ја обликувале македонската уметност. Од традиционалната народна уметност која им оддава почит на руралните корени на регионот до авангардните движења кои ги оспоруваа конвенционалните норми, секое
уметничко дело стои како доказ за уметничката еволуција на нацијата.
Централниот настан ќе биде курирана колекција од 75 слики и скулптури, внимателно одбрани да ја претставуваат широчината и длабочината на македонското културно наследство. Помеѓу изложените уметнички дела, посетителите ќе видат ремек-дела од познати уметници кои оставиле
неизбришлива трага на уметничката сцена на нацијата. Ќе бидат изложени разновидна палета на медиуми, стилови и теми, презентирајќи кохезивен наратив на македонската уметност.
Изложбата не само што ќе го слави уметничкото дело, туку и ќе им оддаде почит на талентираните уметници кои го обликуваа македонскиот културен пејсаж. Нивната посветеност, креативност и страст вдадоа живот во платното и каменот, овековечувајќи ги приказните, традициите и емоциите на нацијата.
Во Чифте-амам се претставени дела од Сава Шумановиќ, Матеј Стернен, Константин Данил, Никола Алексиќ, Стефан Тодоровиќ, Весна Соколиќ, Урош Предиќ, Паја Јовановиќ, Матеј Јама, Надежда Петровиќ, Зора Петровиќ, Пјер Крижаниќ, Петар Добровиќ, Моша Пијаде, Влахо Буковац, Крсто Хегедушиќ, Марко Мурат, Леон Коен, Целестин Медовиќ, Никола Мартиноски, Лазар Личеноски, Ѓорѓи Јаков Зографски, Коста Шкодреану, Димитар Андонов Папрадишки, Димитар Пандилов
Аврамовски, Катја Ефтимова, Лена Стефанова (сликари); Антун Аугустинчиќ, Воин Бакиќ, Тома Росандиќ, Петар Палавичини, Иван Мештровиќ, Димо Тодоровски, Љубомир Стефановски, Борка Аврамова, Франо Кршинич, Борис Калин, Ристо Стијовиќ и др. (скулптори).
Со оглед на тоа што Националната галерија „Чифте амам“ одбележува 75 години постоење, таа стои високо како симбол на уметничката издржливост и културната гордост. Оваа восхитувачка изложба несомнено ќе ги плени срцата на посетителите, поканувајќи ги да тргнат на волшебно патување низ различното и длабоко културно наследство на Македонија. Премостувајќи го минатото и сегашноста, галеријата продолжува да инспирира генерации, негувајќи трајна љубов кон уметноста и зачувувајќи ја суштината на душата на Македонија.
Покрај основната дејност, Галеријата со своите три изложбени објекти, Мала станица, Чифте амам и Даутпашин-амам, својата активност последните години ја прошири и со други културни дејности: концерти, стручни предавања, камерни театарски претстави, промоции на книги и др. Со новата улога, Националната галерија уште еднаш го потврдува своето стожерно место во македонската ликовна уметност, како средиште кон кое гравитираат творците – современици, и сите љубители на ликовната уметност.
Изложбата „75/75” ќе трае до 19 август, а на 2 август, датум кој се совпаѓа со отворањето на Галеријата, влезот во сите објекти на Националнта галерија, ќе биде бесплатен.
Фото: М. Аргакијева
