Додека Европа бара начини за намалување на емисиите на стакленички гасови, нова идеја добива на популарност, создавајќи „јаглеродна долина“ во индустриското срце на континентот. За разлика од претходните планови за „водородни долини“, кои ветуваа технолошка револуција, но наидоа на бројни пречки, јаглеродната долина е замислена како кластер каде што јаглерод диоксидот се заробува, складира и претвора во корисен ресурс.
Целта не е само да се намалат штетните емисии, туку и да се отвори нов пазар каде што јаглерод диоксидот станува стока, а не закана.
Оваа идеја особено добива на значење во областите каде што е концентрирано индустриското производство, како што се Рајнската област во Германија и регионот помеѓу северна Франција и Амстердам, каде што се очекуваат највисоки емисии на јаглерод диоксид во наредните децении.
Индустриското срце на Европа, распространето низ земјите-основачи на ЕУ, би можело да има ветувачка иднина како главна јаглеродна долина на блокот.
Како што меурот од водород во Европа се зголемуваше, компаниите и инвеститорите почнаа да сонуваат за „водородни долини“, додека политичарите инјектираа субвенции во она што се надеваа дека ќе станат меѓусебно поврзани индустриски кластери инспирирани од калифорнискиот Елдорадо на дигиталната технологија, пишува Euractiv.
Алтернативната иднина во која европската индустрија може да продолжи да генерира јаглерод диоксид генерира возбуда за нов вид кластер: јаглеродни долини, каде што стакленичкиот гас се заробува и управува преку технологија за заробување и складирање на јаглерод (CCS), а потоа се претвора во стока наместо во загадувач на климата.
Нема да има недостаток на јаглерод диоксид. Индустриските процеси, согорувањето на вар за цемент, производството на стакло и хартија и преработката на јаглеводороди, се проценува дека ќе испуштат околу 130 милиони тони до 2050 година, според истражувачката фирма Frontier Economics во нова студија нарачана од eFuel Alliance, лоби група за синтетички горива.
Доколку се вклучи и јаглерод диоксидот од согорувањето на биомасата, до 2050 година би можело да има дури 660 милиони тони јаглерод во циркулација, сугерира студија споделена со Euractiv.
„Индустриските емисии не се по природа за осуда и се очекува да продолжат и по 2050 година“, рече Тобијас Блок од eFuel Alliance.
Голем дел од ова ќе биде концентрирано во проширениот индустриски суперкластер на Европа околу Рајнската област, индустриското срце на Германија, кое податоците го посочуваат како совршено место за идна јаглеродна долина.
„Доколку постоеше јаглеродна долина во Европа, таа би се наоѓала помеѓу северна Франција и Амстердам, со нејзините огромни хемиски индустриски кластери“, рече Домиен Вангенектен од берлинскиот тинк-тенк E3G.
„Бидејќи транспортот на јаглерод диоксид веројатно ќе биде скап, колку поблиску може да биде клиентот, толку подобро“, додаде тој.
Идни европски купувачи на јаглерод
За јаглеродните долини да имаат смисла, би требало да има доволно компании кои се подготвени да претворат индустриски нуспроизвод во продажна стока. Традиционално, компаниите за нафта и гас ја промовираа идејата за замена на фосилните горива со позелени алтернативи базирани на водород и јаглерод диоксид извлечен од воздухот, поради што се родија групи како „eFuel Alliance“.
Сега тие сакаат да ги користат и индустриските емисии, поради нивната концентрација и изобилство. Сегашните правила на ЕУ ги принудуваат компаниите или да плаќаат за правото на загадување, или трајно да складираат јаглерод диоксид користејќи CCS технологија, негирајќи им пристап на потенцијалните купувачи.
„Постои потреба да се отвори можноста за употреба во понатамошни процеси“, тврди Блок.
Сепак, за истиот јаглерод диоксид ќе се бори и хемиската индустрија, на која ѝ е потребен за производство на уреа, претходник на ѓубрива. Постои и прехранбена индустрија, холандските оранжерии користат јаглерод диоксид за да го забрзаат растот на растенијата, додека други го користат во газирани пијалоци.
„Сектори како што се ѓубрива, хемикалии и храна и пијалоци ќе продолжат да бараат јаглерод диоксид како суровина“, рече Лино Сонен од Frontier Economics. Други потенцијални употреби вклучуваат производство на градежни материјали или биотехнологија.
„За да бидат економски одржливи, на овие компании им е потребен пристап до извори што можат да обезбедат доволни количини јаглерод диоксид“, рече Сонен.
Нешто такво бара долгорочен пристап, повеќе од 20 години, што ги прави некои големи точки на емисии особено привлечни. Сепак, најатрактивниот избор за радиодифузерите може да биде трајното складирање.
„Сегашните правила на ЕУ го прават многу малку веројатно дека користењето на јаглерод диоксид, без разлика дали за хемикалии или за е-горива, може да ја победи економичноста на едноставното складирање под земја“, рече Вангенехтен.
Доколку се спроведе успешно во голем обем, CCS ќе им овозможи на компаниите да „заштедат на скапи сертификати за јаглерод диоксид“, кои веќе се над 70 евра по тон и се очекува да надминат 100 евра во наредните години, „а истовремено ќе обезбедат трајни климатски придобивки“.
На крајот, „претворањето на јаглеродот во гориво што повторно ќе се согори за да се движи автомобил или авион“ само ги одложува емисиите, заклучува Вангенехтен.
