Од 12 октомври започнува шестмесечниот воведувачки период на новиот систем на ЕУ за влез и излез (Entry/Exit System – EES), кој има за цел да ги подобри безбедносните контроли на границите и да ја замени рачната печатна контрола со електронска регистрација на податоците за влез и излез на не-ЕУ државјани кои патуваат во Шенген зоната.
Се појавија бројни митови и недоразбирања поврзани со EES, особено во врска со тоа дали патниците од Велика Британија ќе треба да докажат дека имаат патничко осигурување или медицинско осигурување, и дали ќе биде потребна нова виза по воведувањето на системот.
Мит 1: Британските патници мора да докажат медицинско осигурување
Некои британски медиуми претходно јавија дека при патување со Eurostar од Обединетото Кралство кон Шенген зоната ќе биде поставено прашање дали патникот има медицинско осигурување. Сепак, Eurostar појасни дека тоа била грешка во преводот и прашањето треба да гласи „Патничко осигурување“.
Владата на Обединетото Кралство потврди дека не е задолжително медицинско осигурување за влез во ЕУ преку EES, но силно се препорачува купување на комплетно патничко осигурување кое вклучува и медицинска заштита. Многу британски патници користат бесплатната Глобална здравствена картичка (GHIC), која овозможува пристап до неопходна медицинска помош во земјите од ЕУ и Швајцарија по локални цени или бесплатно.
Мит 2: Британските патници ќе мора да аплицираат за нова виза
Воведувањето на EES не го менува режимот на визи. Патниците од земји ослободени од визен режим, како Велика Британија, не треба да аплицираат за нова виза за кратки престои (до 90 дена во период од 180 дена). EES само ќе ја евидентира електронски датата и времето на влез и излез на границите, со цел да се спречи пречекорување на дозволениот престој и да се зајакне безбедноста.
Важно е да се разликува EES од Европскиот систем за информации и дозволи за патување (ETIAS), кој ќе започне да се применува од крајот на 2026 година. ETIAS ќе биде задолжителен за сите безвизни патници, вклучувајќи и британски државјани, но не е виза, туку претходна онлајн авторизација за патување слична на американскиот ESTA систем.
Мит 3: EES е одмазда за Брегзит
Некои британски патници веруваат дека EES е воведен како казна поради излегувањето на Велика Британија од ЕУ. Сепак, системот е воведен за сите не-ЕУ посетители и беше во подготовка пред Брегзит, при што и Велика Британија учествуваше во неговото планирање додека беше членка на ЕУ. Целта е да се олесни контролата на кратките престои во Шенген зоната и да се обезбеди почитување на правилата за патување.
За патувачите важат стандардни барања: да докажат цел на патувањето, доволни финансиски средства, резервирано сместување и доказ за билет за враќање или продолжување на патување. Пасошот треба да важи најмалку 3 месеци по планираниот датум на излез од ЕУ и да биде издаден во последните 10 години.
