Новинарите и фоторепортерите во Србија во последно време работат во екстремно небезбедни услови, особено додека известуваат од протестите што траат веќе десет месеци. Според Независното здружение на новинари на Србија (НУНС), новинарите биле изложени на удари со пендреци, штитови, шамари, хемиски средства, псовање и закани — најчесто од страна на полицијата, иако тие биле јасно обележани како новинари и гласно се претставиле како такви.
Новинарката Леа Апро изјави дека на 20 август во Нови Сад била нападната од полицијата и покрај тоа што двапати кажала дека е новинар. Таа и нејзиниот колега Жарко Богосављевиќ биле удрани со штитови и раце додека известувале од протест пред судот, носејќи обележани прслуци со натпис „PRESS“. НУНС забележал 52 случаи на примена на сила од страна на полицијата врз новинари од март до сега, но засега нема информации дека било кој од полицајците е санкциониран или процесуиран за овие напади.
Проблемот е и поширок — новинарите се физички загрозени од три страни: од приврзаници на владејачката Српска напредна странка, од маскирани демонстранти кои не дозволуваат да бидат снимани и од самата полиција. Приврзаниците на СНС не дозволуваат на новинарите да им се приближат, им се закануваат, испукуваат пиротехника и се вооружени со палки. Во меѓувреме, полицијата користи солзавец и шок бомби при растерување на протестите, а новинарите се често колатерална штета.
Новинарот Вук Цвијиќ на протестот на 16 август во Белград бил испрскан со хемиски агенс од полицаец, поради што привремено го изгубил видот. Тој вели дека ситуацијата била мирна и дека немало причина за таков напад. Истакна дека новинарите станале „ловина“, а најголема цел се младите, пред сè студентите, бидејќи новинарите известуваат за сето тоа.
НУНС ги има пријавено сите случаи до Јавното обвинителство и до Секторот за внатрешна контрола на Министерството за внатрешни работи. Меѓу најсериозните случаи се нападот врз студентот-фоторепортер Алекса Станковиќ, кој изјави дека бил тепан од полицајци во службено возило затоа што објавил снимка на која полицајци навредуваат жени, како и фоторепортерката Марија Чолаковиќ, која била претепана со телескопски палки, и Лука Пешиќ, кој бил бркан од полицијата додека снимал апсења.
Организациите на новинари повикаа на итна одговорност и санкции за сторителите, а Меѓународната федерација на новинари (IFJ) остро реагираше, оценувајќи дека насилството не е изолиран инцидент, туку дел од системска кампања за замолчување на новинарите. Европската федерација на новинари (EFJ) исто така ги документира случаите и најави меѓународна реакција. Амбасадорот на ЕУ во Србија, Андреас фон Бекерат, порача дека полицијата мора да дејствува пропорционално и во согласност со основните човекови права, и дека секоја сомнеж за прекумерна сила мора да биде истражена.
Во меѓувреме, српското Министерство за внатрешни работи, како и Министерството за информирање и телекомуникации, не одговорија на прашањата што ги постави Радио Слободна Европа. Студентските и граѓанските протести продолжуваат со барања за одговорност за трагичната несреќа на железничката станица во Нови Сад, во која загинаа 16 лица. Претседателот Александар Вучиќ одбива да распише избори, тврдејќи дека барањата на студентите се исполнети.
Извор N1
