Американскиот жалбен суд во Вашингтон во петокот донесе пресуда дека најголем дел од царините што неодамна ги воведе американскиот претседател Доналд Трамп се незаконски, што сериозно го поткопува неговото користење на царините како главно оружје во меѓународната економска политика.
Во својот втор мандат, Трамп ги направи царините основа на надворешната политика на САД, користејќи ги како средство за политички притисок со цел да обезбеди подобри трговски договори со земјите што извезуваат во Америка.
Царините ѝ дадоа предност на неговата администрација во преговорите за економски отстапки од трговските партнери, но истовремено предизвикаа голема несигурност на светските финансиски пазари.
Пресудата на жалбениот суд се однесува на законитоста на т.н. „реципроцитетни“ царини што Трамп ги воведе во февруари против Кина, Канада и Мексико, а потоа и во април против поголемиот дел од земјите во светот.
Оваа одлука не се однесува на царините воведени врз основа на други правни овластувања, како што се царините за увоз на челик и алуминиум.
Се очекува случајот да биде проследен до Врховниот суд на САД.
Трамп ги оправда царините повикувајќи се на Законот за меѓународни вонредни економски овластувања (IEEPA), кој му дава на претседателот право да реагира на „необични и вонредни“ закани за време на национални вонредни состојби. Во април, Трамп прогласи национална вонредна состојба поради долготрајниот трговски дефицит – фактот дека САД со децении повеќе увезува отколку што извезува – тврдејќи дека тоа го поткопува производствениот капацитет и воената подготвеност на земјата.
Судот донесе одлука по две тужби – една поднесена од пет мали американски компании, а другата од 12 сојузни држави предводени од Демократите – во кои се тврди дека IEEPA не овозможува воведување царини. Според тужителите, американскиот Устав му дава на Конгресот – а не на претседателот – право да воведува даноци и царини, и секое делегирање на тоа право мора да биде експлицитно и строго ограничено.
Американскиот Суд за меѓународна трговија во Њујорк на 28 мај веќе пресуди против царинската политика на Трамп, заклучувајќи дека тој ги надминал своите овластувања кога ги вовел двата сета спорни царини. Слична пресуда донесе и втор суд во Вашингтон, со аргумент дека IEEPA не му дава такви овластувања на претседателот. Властите поднесоа жалба и на таа одлука. Вкупно најмалку осум тужби ја оспорија царинската политика на Трамп, вклучително и една од државата Калифорнија.
Неколку часа по пресудата, Трамп се огласи на социјалните мрежи, велејќи дека одлуката на жалбениот суд е погрешна и дека сите царини ќе останат на сила.
„Сите царини остануваат на сила! Денес високо-партискиот Жалбен суд неточно пресуди дека нашите царини треба да се укинат, но тие знаат дека САД на крајот ќе победи,“ напиша Трамп.
