По бројни одлагања и препреки, долго очекуваниот Систем за влез и излез од Европската унија (EES) наскоро би можел да биде воведен на границите, пишува Еuronews.
На 4 декември, Европската комисија (ЕК) предложи постепено започнување на EES, нов дигитален граничен систем за граѓани кои не се од ЕУ. По што предлогот ќе биде одобрен и Европската комисија ќе утврди датум за почеток на примената, државите членки ќе имаат шест месеци за имплементација на системот.
Официјалната страница на EES потврди дека системот ќе започне со работа во 2025 година, иако точниот датум не е наведен. Тоа значи дека, речиси девет години по предлогот на EES, тој конечно може да заживее.
Што е EES?
Системот за влез/излез (EES) ќе биде автоматизиран систем за регистрација на патници од Обединетото Кралство и други земји надвор од ЕУ кои не бараат виза за влез во ЕУ.
Патниците ќе мора да ги скенираат своите пасоши или други патни документи на терминали секој пат кога ќе ја преминуваат надворешната граница на ЕУ. Системот нема да се применува на државјани или резиденти на ЕУ, ниту на оние со долгорочни визи.
Системот ќе ги бележи имињата на патниците, биометриските податоци, како и датумот и местото на влез и излез. Скенирањата на лицето и отпечатоците од прстите ќе се земаат на секои три години и ќе важат за повеќе патувања во тој период.
Зошто се воведува EES и во кои земји ќе се применува?
EES ќе се применува на државјаните кои не се од ЕУ, вклучувајќи ги и граѓаните на Обединетото Кралство, кои влегуваат во Шенгенскиот простор за посети, одмори или бизнис активности и остануваат до 90 дена во период од 180 дена.
Заменикот на ЕУ, Ива Јохансон, изјави дека системот се воведува за да се зајакне безбедноста на границите и да се идентификуваат патниците кои го прекршуваат дозволеното време на престој во Шенгенскиот простор (90 дена во период од 180 дена).
“Со EES ќе знаеме точно кој влегува во Шенгенскиот простор со странски пасош”, изјави Ива Јохансон, поранешен комесар на ЕУ за внатрешни работи, во говорот во август на ЕУ-LISA, агенцијата задолжена за големите ИТ системи во Европа.
Системот ќе се применува при влез во сите земји членки на ЕУ, освен Кипар и Ирска, како и во четири земји надвор од ЕУ кои се дел од Шенгенскиот простор: Исланд, Лихтенштајн, Норвешка и Швајцарија.
EES е соочен со бројни одлагања
На собирот во ЕУ-LISA во август, Јохансон изјави дека EES ќе биде подготвен за започнување пред крајот на нејзиниот петгодишен мандат во ноември.
“Тој момент конечно пристигна”, рече таа. “Можеби мислевте дека тоа никогаш нема да се случи. Но, ќе се случи. Сè се поставува на своето место”.
Меѓутоа, два месеца подоцна, Јохансон најави дека датумот за стартување, 10 ноември, ќе биде повторно одложен, што беше четврто одлагање на рокот. Таа наведе дека Франција, Германија и Холандија – земји кои годишно примаат повеќе од 100 милиони туристи – не биле подготвени за имплементација на системот, изразувајќи загриженост поради недостаток на практични тестови.
Како ќе изгледа влезот во Шенгенскиот простор во иднина?
Иако официјалниот датум за започнување уште не е најавен, никогаш не било сомнително дека EES на крајот ќе биде воведен. Постепениот пристап овозможува учесниците повеќе флексибилност за унапредување на технологијата и решавање на неочекувани проблеми.
Целта, според Европската комисија, е новиот систем да функционира на 10% од граничните премини во секоја земја членка на првиот ден. За време на овој почетен период, патничките пасоши ќе продолжат да се печатат, но со електронска регистрација. По шест месеци, ЕК очекува EES да биде целосно оперативен.
Шест месеци по започнувањето на EES, патниците ќе мора да се пријават и за Европскиот систем за информации и одобрение за патување (ETIAS), програма за граѓани на возраст од 16 до 70 години. ETIAS ќе чини седум евра и ќе важи три години.
Исто така, се развива апликација која треба да го поедностави влезот и излезот од ЕУ, но не е јасно како ќе може да ги собира потребните биометриски податоци, како што се отпечатоците од прстите.
Log in
Sign up
