Нелегалното испуштање баласт вода сериозно го загрозува морскиот екосистем, додека инспекциите се ретки, а казните се минимални.
Со анализа на сателитски снимки, научниците открија повеќе од 90.000 нафтени дамки оставени од бродови во светските мориња помеѓу 2014 и 2019 година, и речиси ниту едно од нив не е пријавено на властите.
Загадувањето, главно предизвикано од нелегално испуштање баласт вода, останува неказнето, додека последиците сериозно го загрозуваат планктонот и целиот морски екосистем.
Од 90.000 откриени дамки, само 474 се официјално пријавени, а повеќето од тие случаи не резултирале со никакви казни. Научниците предупредуваат дека сите точки видливи преку сателит се нелегални, бидејќи ги надминуваат дозволените нивоа на загадување до илјада пати.
Студијата на Универзитетот во Флорида покажува дека 20% од сите дамки потекнуваат директно од бродовите, а нивната вкупна површина одговара на територијата на Италија. Повеќето се концентрирани по главните морски патишта.
Спротивно на тоа, само мал дел од загадувањето доаѓа од нафтени платформи (2%) или од природни извори (околу 6%).
Проблемот е што испуштањето на баластната вода често се планира.
Бродовите заштедуваат време и пари со заобиколување или неодржување на системите за третман на нафта и вода. Иако баластната вода може легално да се испушти само по третманот, практиката покажува дека овие правила често се кршат, речиси без мониторинг или инспекции.
Законот постои, но слабо се спроведува
MARPOL предвидува строги мерки, но инспекциите се ретки, а евиденцијата за испуштање лесно се манипулира. Дури и во ЕУ, која користи сателитско следење, помалку од половина од потенцијалните излевања се проверуваат, а загадувањето се потврдува само во 7% од случаите, предупредува Европскиот суд на ревизори.
Особено алармантни податоци доаѓаат од Западна Африка.
Во водите на шест земји, помеѓу 2021 и 2022 година, евидентиран е голем број дамки, но ниту еден инцидент не е пријавен во меѓународните институции.
Иако поединечните загадувачи може да изгледаат мали, нивниот кумулативен ефект е огромен – особено врз планктонот, основата на морскиот синџир на исхрана.
Еколозите бараат итна реформа на поморската индустрија и построго спроведување на законот.
Како што истакнуваат, намалувањето на зависноста од фосилни горива не само што може да ги ублажи климатските промени, туку и драстично да го намали опасното загадување на морето.
