Меѓународен тим на научници сега отиде чекор подалеку создавајќи таканаречени „живи тетоважи“ за фасади.
Научниците од Техничкиот универзитет во Грац (ТУ Грац) и Универзитетот во Љубљана развија иновативна биоактивна обвивка за фасади на згради, а оваа технологија би можела да ги трансформира градските ѕидови во функционални површини кои не само што ги штитат градежните материјали, туку и придонесуваат во борбата против загадувањето.
Целта на меѓународниот истражувачки тим е да користи внимателно одбрани микроорганизми за да создаде површини кои активно ќе ги филтрираат загадувачите од воздухот, ќе апсорбираат јаглерод диоксид, па дури и ќе ги поправат оштетувањата на површината без потреба од интервенција.
Иницијативата е дел од проектот наречен „Archibiome Tattoo for Resilient, Fast and Resilient Cities“ (REMEDY), кој го води д-р Карол Планчет, вонреден професор на Институтот за механика на флуиди и пренос на топлина во ТУ Грац.
Клучен сегмент од проектот е развојот на „живо мастило“ способно да примени микробиолошки заедници директно на градежни површини направени од бетон, метал, дрво и други вообичаени материјали.
Истражувачите веруваат дека таквите облоги нема да бидат само декоративни, туку и мултифункционални – дизајнирани да штитат, прочистуваат и регенерираат.
Д-р Нина Гунде-Симерман, микробиолог од Универзитетот во Љубљана, ги предводи експертите кои треба да ги пронајдат микроорганизмите кои се најпогодни за овој потфат. Таа истражувала габи и бактерии изолирани од фасадите на зградите во словенечкиот приморски град Изола, кои покажале отпорност на екстремни услови и стабилност во надворешните средини.
Таблетот ја нагласува важноста на оваа технологија за иднината на урбаното планирање, посочувајќи дека микробните заедници на фасадите и покривите би можеле да извршуваат голем број корисни функции, без да зафаќаат дополнителен простор.
Нивните прогнози покажуваат дека во следните 25 години во Европската унија ќе бидат обновени или изградени дури 9,4 милијарди квадратни метри фасади и покриви, што е потенцијално погодно тло за примена на оваа технологија.
Сепак, големиот предизвик е во доменот на печатење, имајќи предвид дека микроорганизмите достигнуваат големина од неколку микрометри, што е преголемо за стандардните инк-џет глави кои работат на нанометарско ниво. Затоа REMEDY ги здружи силите со словачкиот производител на инкџет опрема Qres Technologies и австриската компанија Tiger Coatings за да ја прилагодат технологијата за печатење живи микроби.
Во тимот на проектот е вклучена и д-р Ана Сандак, заменик директор на „InnoRenew CoE“ и координатор на проектот, која истакна дека амбицијата на REMEDY е да ги поврзе микробиологијата, синтетичката биологија и науката за материјали, развивајќи „живи материјали“ кои ќе бидат применливи во архитектонскиот дизајн, користејќи биотехнолошки методи на производство.
Оваа иновација, сè уште во фаза на истражување, има голем потенцијал бидејќи може да го редефинира пристапот кон одржлива градба и да ја отвори вратата за сосема нов вид на интеракција помеѓу архитектурата и животната средина.
На проектот работат шест партнери од четири земји од ЕУ: Словенија, Австрија, Холандија и Словачка.
