Реџепали Чупи е еден од оние кои имаат јасна визија за тоа каде треба да се движиме како општество и како да се справуваме со предизвиците кои се пред нас, а кои ги има многу, особено за ромската заедница. Tоj години наназад работи во делот на унапредување на правата на Ромите и гордо зборува за напредокот постигнат во многу сфери од општеството. Прогрес, вели Чупи може да се констатира во различни области, но претстои голем пат во делот на имплементација на правата на Ромите во земјава и во регионот.
-За жал проблемите што ги има заедницата се со векови таложени и после 20 години разговори, напори, интервенции за инклузија сè уште да не можеме да бидеме задоволни и да кажеме конкретно во некоја од областите дека да тука се затворени сите критични прашања и дека сега веќе прашањето може да се апсолвира и да продолжи понатаму во сите нормални текови. За жал, сè уште има многу проблеми, во многу области и има сеуште многу предизвици како за самата заедница, така и за државите, така и за институциите. Но евидентен е одреден прогрес кој што јас лично се надевам дека ќе продолжи со позасилено темпо- вели Чупи.
Она што посебно го нагласува е прогресот што е направен во делот на образованието. Има се повеќе ученици, почнувајќи од предшколско, основно, средно, високо образование. Секоја година се бележи зголемен број на матуранти, се појавуваат први магистри, докторанти. Голем дел од тие луѓе веќе се дел и од институциите, носат одредени јавни функции.
-Во делот на образование се постигна многу со стипендиите за средно и високо образование. Таму се променија два клучни закони, законот за средно образование, за високо образование и за ученички стандард. И таму веќе има една јавна политика која што години наназад фукнционира и дава резултати. И сетот закони што обезбедија пристап до лични документи е едно добро позитивно системско решение, кое што треба да послужи како пример за сите позитивни модели, проекти, активности, интервенции кои што на проектно ниво се имплементираат и пополека стануваат дел од системот – вели Чупи.
Сепак постојат области, објаснува тој каде за жал не може да се костантира прогрес. Прашањето на Ромите, според него може да се гледа и на национално, на регионално и на пошироко ниво затоа што постојат одредени проблеми кои што се заеднички и универзални, нобез разлика каде и во кој регион се наоѓа заедницата, постои една системска и повеќеслојна дискриминација.
– Ромската заедница како едно од најголемите малцинства во Европа заслужува поголемо внимание и поинаков пристап од тоа што досега беше – вели Чупи.
Неодамна Фондацијата отворено општество издвои 100 милиони долари за зајакнување на капацитетите на ромската заедница, пари кои според Чупи се недоволни за да ги решат предизвиците со кои се соочува ромската заедница.
-После долги години на поддршка, интервенции од Фондацијата отворено општество, се дојде во една ситуација да се даде малку поголема независност и можност на самата ромска заедница да управува со одреден фонд на финансии, да проба да превземе поголема одговорност и самостојност во решавањето на предизвиците со кои се соочуваме. Верувам дека тие средства ќе бидат искористени на најдобар можен начин, на процеси кои што ќе ја зајакнат самата заедница и ќе помогнат таа да почне сама да се организира и политички и економски и културно и образовно – вели Чупи.
